Inleiding

Aan de zuidoostzijde van de Heerenweg gelegen houten PRE-FABWONING "De Specht" van het type BLOKHUIS met SCHUUR, daterend uit het begin van de jaren twintig van de twintigste eeuw. Het is een van de vier blokhuizen die naar ontwerp van de Duitse architect F. Abel zijn vervaardigd in de timmerfabriek van Christoph & Unmack te Niesky/Oberlausitz in Opper-Silezië. De andere drie zijn Kennemerstraatweg 7 en 41, en het in 1944 gesloopte "Blockhove" dat eveneens aan de Kennemerstraatweg lag. Deze vier pre-fabwoningen werden in onderdelen per trein naar Heiloo vervoerd. Met het transport naar Nederland kwamen Duitse monteurs mee. De bouw duurde drie à vier maanden. De timmerman-aannemer J. Rus uit Heiloo voerde de eigenlijke bouw uit. Met uitzondering van de in dezelfde stijl tegen de achtergevel opgetrokken aanbouw uit 1996 verkeert het exterieur nog vrijwel in originele staat. Rond 1980 is het interieur op de begane grond gewijzigd. Achter het pand bevindt zich een vermoedelijk uit de bouwtijd daterende houten schuur.

Beschrijving

Op nagenoeg vierkant grondplan opgetrokken BLOKHUIS van één bouwlaag onder een ruim overstekend en door rode verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak met de noklijn evenwijdig aan de weg. Het huis is gedeeltelijk onderkelderd (in de oosthoek). De zwartgeteerde houten bovenbouw rust op een circa 0,30 meter hoge gemetselde voeting van rode machinale baksteen waalformaat in kruisverband met knipvoeg. Op deze voeting ligt een balk van 11,5 bij 11,5 cm en hierop de 7 cm brede en 15,5 hoge balken waaruit de wanden zijn opgebouwd. De van messing en groef voorziene balken zijn op de hoeken over elkaar gekeept met halfhoutse verbindingen. De balkeinden boven- en onderaan hebben een getrapt profiel. Halverwege de zijgevels zijn de buitenwanden en de haaks daarop staande dragende binnenwanden over elkaar gekeept. Aan deze balkeinden is eenzelfde profiel gegeven. Alle vensters op de begane grond en de eerste verdieping hebben schuifblinden met bovenin jaloezieën. In het midden van de symmetrische voorgevel (NW) bevinden zich twee stolpramen met twaalfruits bovenlicht. Onder deze vensters hangt een vermoedelijk uit de bouwtijd daterende houten bloembak met opengewerkte voorzijde (cirkelmotieven) op drie geprofileerde klampen. Boven de begane grond steekt het zadeldak ruim uit op aan de uiteinden geprofileerde vierkante daksporen. De dakkapel middenboven heeft een ruim overstekend zadeldak gedekt met dezelfde pannen als het hoofddak. De wanden van de dakkapel bestaan eveneens uit gestapelde balken die op de hoeken over elkaar gekeept zijn. Het venster van de dakkapel is samengesteld uit drie gekoppelde vierruits draairamen waarboven een smaller achtruits bovenlicht (vast). Boven dit venster zonder schuifblinden is een vertikale gerabatte beplanking aangebracht met gering overstek.

In de rechterzijgevel (ZW) zit rechts een stolpraam met twaalfruits bovenlicht, en links een niet oorspronkelijke dubbele tuindeur (uit 1996) waarboven drie gekoppelde vierruits bovenlichten en een rail voor de verdwenen schuifblinden (vermoedelijk zat hier een venster als rechts in de linkerzijgevel). Boven de begane grond heeft de zijgevel een gering overstek waarop een aan de uiteinden geprofileerde balk. In het midden van de eerste verdieping bevindt zich een achtruits stolpraam en ter weerszijden smallere achtruits draairamen. Boven de eerste verdieping heeft de gevel een gering overstek waarboven vertikale gerabatte planken die onderaan halfrond en geperforeerd zijn. In dit bovenste geveldeel is een achtruits draairaam aangebracht. Aan de windveren van het overstekende zadeldak hangen ter bescherming van de achterliggende balken plankjes die onderaan halfrond en geperforeerd zijn: twee beneden, twee halverwege en één bovenin. Overigens zijn de windveren van de dakkapel boven de voorgevel onder- en bovenaan ook voorzien van dergelijke plankjes.

De linkerzijgevel (NO) heeft rechts drie gekoppelde draairamen met vierruits bovenlichten, en links een stolpraam met twaalfruits bovenlicht waaronder een als draairaam uitgevoerd keldervenster. Op de eerste verdieping zijn twee achtruits stolpramen aangebracht. Verder is deze gevel boven de begane grond identiek aan de rechterzijgevel.

De nieuwe aanbouw (keuken/vestibule/wc) tegen de achtergevel (ZO) vervangt een kleinere voorganger waarin het ingangsportaal en de bijkeuken waren ondergebracht (de twee zesruits stolpramen in de nieuwbouw zijn overgezet). Het balkon hierboven was bereikbaar via de balkondeur in de dakkapel boven de achtergevel. Rechts naast deze van twaalf ruitjes voorziene deur zit een vierruits draairaam. De dakkapel heeft een lessenaarsdak waarop eveneens rode verbeterde Hollandse pannen liggen. De wanden zijn uitgevoerd als bij de dakkapel voor. Met uitzondering van de vroegere keuken linksachter (O) en de aangrenzende trap middenachter is de begane grond uitgebroken. Onder de van gedraaide balusters voorziene bordestrap leidt een houten steektrap naar de kelder. In de vergrote woonkamer op de begane grond is de oorspronkelijke wandbetimmering behouden gebleven. Deze bestaat uit vertikale kraalschroten met op ooghoogte een getrapt geprofileerde lijst. Ter weerszijden van het rechter venster in de linkerzijgevel zijn twee vaste kasten met boven- en onderin een dubbele paneeldeur. De eerste verdieping verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. De overloop middenachter heeft een vlakke zoldering van gerabatte planken en wanden van gestapelde balken waarin paneeldeuren naar de vier slaapkamers rondom. De laatste hebben vergelijkbare plafonds. Vanaf de overloop leidt een nieuwe houten steektrap met gedraaide balusters naar de vliering. De vierkante sporen van de beschoten sporenkap rusten op een door vier standvinken gedragen nokbalk. Links achter het huis staat een houten SCHUUR van circa 3,20 bij 4,20 meter onder een met rode verbeterde Hollandse pannen gedekt overstekend zadeldak waarvan de noklijn haaks staat op de weg. De wanden zijn boven een lage halfsteens voeting van rode machinale waalsteen opgebouwd uit gestapelde balken, 22,5 cm breed en circa 6 cm dik, aangebracht tussen de stijlen op de hoeken en ter weerszijden van de twee kleine gekoppelde draairamen in beide zijgevels. In de twee korte gevels zit in de zuidwestelijke helft een opgeklampte schuurdeur en wordt de begane grond afgesloten door een balk met gering overstek waarboven een topgevel van afwisselend vertikale planken en opliggende latjes. Bovenin de topgevel is een siermotief aangebracht van opliggende latjes in ruitvorm. Aan de gladde windveren boven de zuidoostgevel hangen drie plankjes die de achterliggende zolderbalken beschermen (het dakoverstek boven de noordwestgevel is recent ingekort). In de achterste helft van de schuur is boven de begane grond een zoldering aangebracht. De beschoten kap van de schuur rust op vierkante daksporen en een nokbalk die aan beide einden opgelegd is op een korte stijl met korbeel boven de eerdergenoemde balk in de kopse gevels.

Waardering

Houten pre-fabwoning "De Specht" van het type blokhuis met bijbehorende schuur is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van als pre-fabwoning aangeleverde blokbouw uit het interbellum. Het woonhuis heeft ensemblewaarde als onderdeel van een reeks als pre-fabwoningen aangeleverde blokhuizen aan de noord- en zuidzijde van de Heilooër Bossen.