Inleiding

Gereformeerde KERK met aangebouwde VERGADERRUIMTE gebouwd in 1929 naar een ontwerp van de architecten Van Wijk en Broos uit Groningen in een stijl waarin Amsterdamse School-elementen zijn te herkennen. De kerk werd gebouwd omdat de oude kerk uit omstreeks 1864, gelegen aan de straat, te klein was geworden. De nieuwe kerk werd teruggerooid waardoor aan de voorzijde een plein werd gevormd. Opvallend aan de kerk is de plattegrond die is opgebouwd uit een achthoek met twee tegenover elkaar gelegen langere zijden. In 1968 werd het portaal aan de achterzijde vergroot met een keukentje. In 1973 werd de indeling van de vergaderruimte gewijzigd en vergroot met een nieuw volume aan de zuidzijde. In 1987 vond wederom een uitbreiding plaats. De nieuwe aanbouwen komen wegens te weinig architectonische kwaliteit en te geringe ouderdom niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking. In het interieur, dat vrij gaaf is, zijn de preekstoel, het podium en het orgel vernieuwd. Tevens is het glas-in-lood uit de vensters verdwenen.

De kerk is opvallend gelegen aan de Wilhelminastraat. Aan de linkerzijde staat de oude pastorie die wegens teveel wijzigingen niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking komt.

Omschrijving

De Gereformeerde KERK op achthoekige plattegrond met aangebouwde VERGADERRUIMTE op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in een zwaar gesinterde baksteen en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop deels grijze Tuiles du Nord en deels grijze verbeterde Hollandse pannen; twee gemetselde schoorstenen; houten gootlijst. De gevels worden geleed door staande stalen vensters (glas-in-lood verdwenen).

De hoofdentree van de KERK bevindt zich aan de voorzijde van de naar voren springende toren, gelegen op de rechterhoek van de voorgevel (oostzijde). De hoofdentree bestaat uit twee halfronde houten deuren onder drie rollagen en wordt aan weerszijden geaccentueerd door rechthoekige gemetselde volumes die geometrisch in de ruimte zijn geplaatst; in de gevelsteen rechts van de entree `1 cor 1:23 Wij prediken Christus den Gekruisigde 1929'. In de schuine zijden van de toren, aan weerszijden van de entree, een klein liggend venster onder een uitkragende betonlatei. De hoge toren op zeshoekige plattegrond wordt gedekt door een tentdak. De hoeken van de toren worden aan de bovenzijde geaccentueerd door rechthoekige uitkragende betonelementen; in elke schuine zijde twee kleine staande vensters. In het centrale geveldeel van de voorgevel vier staande drieruits vensters. In het schuine geveldeel links van het centrale geveldeel vijf staande drieruits vensters.

Tegen de zuidgevel is de vergaderruimte aangebouwd.

In het centrale geveldeel van de achtergevel (westzijde) vier staande drieruits vensters. In het schuine geveldeel links van het centrale geveldeel vijf staande vensters. Voor deze zijde een platte aanbouw met aan de voorzijde dubbele houten deuren, op de hoek een staand tweedelig venster onder een betonlatei en aan de linkerzijde twee liggende vensters. In het schuine geveldeel rechts van het centrale geveldeel vijf staande drieruits vensters.

In het centrale geveldeel van de noordgevel vier liggende vensters en zes staande drieruits vensters; aan de linkerzijde van het centrale geveldeel de toren, aan de rechterzijde de platte aanbouw.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten spanten, versierd met geometrische decoraties, die rusten op gemetselde pijlers, de beschoten kap, de deels gemetselde en deels beschoten lambrizering, de houten vloer, de houten paneeldeuren, het waaiervormige bankenplan, de houten banken, de kanselnis waarboven het niet-originele orgel op betonnen vloer. Orgel en orgelkas zijn niet van waarde uit het oogpunt van monumentenzorg.

In de voorgevel (oostzijde) van de VERGADERRUIMTE een houten deur, een klein staand venster en een keldervenster met diefijzers. Links van de voorgevel een platte aanbouw waarin een niet-originele deur.

In de zuidgevel drie staande vijfruits vensters. Aan de linkerzijde bevindt zich een niet-originele aanbouw uit 1973 (niet beschermd).

Voor de achtergevel (westzijde) bevindt zich het uitgebouwde portaal onder plat dak waarin een niet-origineel venster. Het portiek is aan de linkerzijde in 1968 uitgebouwd (niet beschermd). Aan de linkerzijde van de achtergevel een niet-originele ingangspartij onder lessenaarsdak (niet beschermd); aan de rechterzijde de niet-originele aanbouw uit 1973 (niet beschermd).

Waardering

Gereformeerde kerk met aangebouwde vergaderruimte van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een Gereformeerde kerk uit 1929 in de provincie Groningen met Amsterdamse School-elementen

- vanwege de opvallende vormgeving en detaillering

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de beeldbepalende ligging

- als goed voorbeeld van het oeuvre van de architecten Van Wijk en Broos.