Vaalsbroek 5, Vaals
Omschrijving onderdeel 2:
PARKAANLEG, XVIII-c; aanleg in gemengde stijl: rond het nog uit de barok stammende element van de lange hoofdas is een parkaanleg in de vroege landschapsstijl gecomponeerd met een intensief net van slingerpaden; het park ligt achter (zuidwest) en -in zuidelijke richting - schuin achter het kasteel; aan de voorzijde van het kasteel ligt -in de hoofdas- alleen de oprijlaan, die voorzien is van nieuwe laanbomen en bestrating; vanuit het kasteel gezien loopt het park, enigszins in een dal liggend, op in zuidwestelijke richting; in dit dal lopen enkele min of meer evenwijdige smalle beekjes, die de ronde vijvers voeden;
De hoofdas bestaat uit een vrij brede laan, die pas op enige afstand van het kasteel begint; van de originele beplanting van dubbele rijen tamme kastanjes zijn nog enkele zeer monumentale exemplaren over! Direct achter het kasteel ligt in de as een grote ronde vijver in een grasveld, waarin het kasteel zich spiegelt; ter weerszijden staan -langs het rondgaande pad - twee identieke 18e eeuwse sokkels (zie onder 7); verdergaand langs de as (en aldus langzaam naar boven lopend) komen we rechts een kleine cascade van drie boven elkaar geplaatste bakken tegen (zie onder 7); de tegenhanger, die ter linker zijde verwacht zou worden, ontbreekt; verder naar boven liggen -symmetrisch ter weerszijden van de as - nog twee ronde vijvers; de as heeft geen duidelijk eindpunt; de parkdelen ter weerszijden van de as bestaan voornamelijk uit glooiende gazons met slingerpaden en nauwelijks zichtbare waterstroompjes, waartussen solitairen, boom- en heestergroepen, waaronder rhododendrons; in de zuidoostelijke parkstrook ligt het restant van een kleine oude boomgaard; ten oosten van het kasteel liggen, juist buiten de eigenlijke parkaanleg, twee rechthoekige molenvijvers, waarvan één zeer grote; deze is omgeven door lage dijkjes, op de zuidelijke waarvan een oude eikenlaan staat; de nieuw ingeplante boomgaard en de weidepercelen ten zuiden en oosten van het kasteel, waarin het mausoleum staat (zie onder 3), zijn als landschappelijk-visuele buffers in het beschermde complex opgenomen.
Waardering
PARKAANLEG van algemeen belang
- vanwege de ouderdom
- vanwege de bijzondere en oorspronkelijke parkaanleg in de gemengde stijl
- vanwege het feit dat de aanleg in hoofdvorm zeer goed bewaard gebleven is
- vanwege de hoge landschappelijk-visuele kwaliteit, die voornamelijk voortkomt uit de geaccidenteerdheid van het terrein
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex:
De historische buitenplaats Vaalsbroek ligt 2 km. ten westen van Vaals aan de zuidkant van de weg van Vaals naar het gehucht Raren, de Epenerbaan; het in de jaren zestig van de 18e eeuw "aus einem Gusz" rond de hoofdas gestichte complex bestaat uit een streng symmetrisch hoofdgebouw met dienstvleugels rond een binnenplaats en een achter het gebouw gelegen geaccidenteerd park in overgangsstijl, waarin stromend en spiegelend water een grote rol speelt; in hoofdlijnen is het complex gaaf bewaard gebleven; buiten de eigenlijke parkaanleg bevinden zich nog een mausoleum, een watermolen met grote molenvijver, een oude vakwerkschuur, hekken en enkele tuinornamenten. Enkele weidepercelen en een nieuw ingeplante boomgaard zijn als buffers in de bescherming opgenomen; het complex wordt omgeven door erven en landerijen van derden. De historische buitenplaats Vaalsbroek bestaat uit de volgende onderdelen: KASTEEL (1), PARKAANLEG (2), MAUSOLEUM (3), WATERMOLEN (4), VAKWERKSCHUUR (5), HEKKEN (6) en TUINORNAMENTEN (7).
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering
De historische buitenplaats Vaalsbroek is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege het vrij unieke gegeven, dat het hier een park betreft, dat op een relatief klein terrein met grote hoogteverschillen aangelegd is in een overgangsstijl tussen Barok en landschapsstijl; het totaal van kasteel en parkaanleg is gaaf bewaard gebleven.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Vaalsbroek | 5 | – | 6291 NH | Vaals | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | H | 790 | – | Vaals |
– | H | 370 | – | Vaals |
– | H | 388 | – | Vaals |
– | H | 354 | – | Vaals |
– | H | 357 | – | Vaals |
– | H | 788 | – | Vaals |
– | H | 360 | – | Vaals |
– | H | 361 | – | Vaals |
– | H | 371 | – | Vaals |
– | H | 353 | – | Vaals |
– | H | 367 | – | Vaals |
– | H | 369 | – | Vaals |
– | H | 789 | – | Vaals |