Omschrijving complex:

De historische buitenplaats Vaalsbroek ligt 2 km. ten westen van Vaals aan de zuidkant van de weg van Vaals naar het gehucht Raren, de Epenerbaan; het in de jaren zestig van de 18e eeuw "aus einem Gusz" rond de hoofdas gestichte complex bestaat uit een streng symmetrisch hoofdgebouw met dienstvleugels rond een binnenplaats en een achter het gebouw gelegen geaccidenteerd park in overgangsstijl, waarin stromend en spiegelend water een grote rol speelt; in hoofdlijnen is het complex gaaf bewaard gebleven; buiten de eigenlijke parkaanleg bevinden zich nog een mausoleum, een watermolen met grote molenvijver, een oude vakwerkschuur, hekken en enkele tuinornamenten. Enkele weidepercelen en een nieuw ingeplante boomgaard zijn als buffers in de bescherming opgenomen; het complex wordt omgeven door erven en landerijen van derden. De historische buitenplaats Vaalsbroek bestaat uit de volgende onderdelen: KASTEEL (1), PARKAANLEG (2), MAUSOLEUM (3), WATERMOLEN (4), VAKWERKSCHUUR (5), HEKKEN (6) en TUINORNAMENTEN (7).

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.

Waardering

De historische buitenplaats Vaalsbroek is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege het vrij unieke gegeven, dat het hier een park betreft, dat op een relatief klein terrein met grote hoogteverschillen aangelegd is in een overgangsstijl tussen Barok en landschapsstijl; het totaal van kasteel en parkaanleg is gaaf bewaard gebleven.