Utrechtseweg 82, Zeist
Omschrijving onderdeel 2.
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats De Brink. Parkaanleg in landschapsstijl, gecomponeerd rond verhoogd gelegen hoofdgebouw en zeer waarschijnlijk daterend uit dezelfde tijd (1856). Het park kenmerkt zich door open en gesloten partijen die het kader vormen van diverse doorzichten vanuit het huis in het park en in het park zelf. Het terrein is sterk geaccidenteerd met wandelingen over in curven gebogen slingerpaden. Vanuit het huis en vanaf de paden mooie doorzichten naar een uitgestrekte vijverpartij in landschapsstijl ten westen van het huis. In de noordwesthoek van het terrein een bij de aanleg behorende ornamentele boerderij, die in de aanleg een grote decoratieve waarde vertegenwoordigt. De boerderij ligt op de grens van park- en weidegebied. Vanaf de voorzijde kijkt men uit over een deels met bomen omzoomd weiland. Oorspronkelijk werd het zicht op dit weiland verlevendigd door een boomgroep, die tegenwoordig niet meer aanwezig is. Vanaf de entreezijde van het huis (achtergevel) was er oorspronkelijk een uitgestrekt gezicht in zuidoostelijke richting. Dit is vermoedelijk in de eerste helft van deze eeuw vernauwd en dichtgeplant. Recentelijk (± '96-'97) heeft men naar een bestaande ontwerptekening/situatieschets uit het begin van de eeuw enige veranderingen aangebracht in de aanleg. Zo is een deel van de aanplant die de zichtas afsloot verwijderd, waarna dit rechthoekige stuk grond met gras werd ingezaaid. Ter weerszijden van dit stuk gazon twee monumentale taxussen, markante overblijfselen van (een latere vernauwing van) de zichtas. Het park bevat nog veel van de oorspronkelijke houtopstand: eik, beuk, kastanje, taxus. In het zuidoostelijke deel van het terrein, tegenwoordig afgesplitst en bij het buurperceel getrokken, ligt een pad met laanbomen en een fraaie, oude boomgroep aan het einde, overgebleven van de aanleg uit 1856.
Waardering
TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats DE BRINK is van algemeen belang:
- Als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een park in de late landschapsstijl uit ca. 1856;
- Vanwege de kwaliteit van het ontwerp;
- Vanwege de deels bewaard gebleven oorspronkelijke houtopstanden;
- Vanwege de visueel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), TUIN- EN PARKAANLEG (2), BOERDERIJ (3), TOEGANGSHEK 2X (4). Binnen de bebouwde kom van Zeist, aan de Utrechtseweg, ligt de 19de eeuwse buitenplaats De Brink, thans in gebruik als kantoor. Reeds voor de huidige bebouwing was er op het terrein van deze buitenplaats sprake van een hofstede met de naam "Den Brink", verwijzend naar de aangrenzende dorpsbrink, maar over deze voorloper van het huidige pand is niets bekend. De geschiedenis van het huidige complex gaat terug tot 1856, getuige de gedenksteen in de achtergevel van het pand ter herinnnering aan de eerste steenlegging door de dochter van opdrachtgever Jhr. Willem Karel Huydecoper op 24 mei 1856. De Brink is een karakteristiek, witgepleisterd landhuis in neoclassicistische stijl, centraal en iets verhoogd gelegen in een landschapspark dat vermoedelijk kort na de voltooiing van het huis werd aangelegd. De voorzijde van het huis is niet, zoals de meeste landhuizen langs de lustwarande, op de Utrechtseweg geprojecteerd, maar op een kleine driehoekige dorpsbrink ten zuidwesten daarvan en op de daar tegenover (aan de overzijde van de Utrechtseweg) gelegen buitenplaats Schaerweijde. Mede door de verhoogde ligging is het huis vanaf de Utrechtseweg wel goed zichtbaar. De landschappelijke tuin- en parkaanleg rond het huis is sterk geaccidenteerd en wordt gekenmerkt door open en gesloten partijen van uitgestrekte gazons omzoomd door lage heerstergroepen, boomgroepen en parkbos. Deze boom-, en heestergroepen vormen de coulissen voor de vrije zichten vanaf de voor- en achterzijde van het huis en onttrekken daarbij de zijgevels van het pand grotendeels aan het zicht. Ten westen van het huis bevindt zich een verdiept aangelegde, landschappelijke slingervijver, welke een zorgvuldig geconcipieerde overgang vormt naar het westelijk gelegen parkbos. Ten zuiden van het huis eveneens parkbos. De wandelingen die het park doorsnijden bieden mooie doorzichten richting huis, vijver en een in het uiterste westen van het terrein gelegen weide. Het oorspronkelijke, uitgestrekte gezicht vanuit het huis op de daarachter gelegen weiden is dichtgeplant, op de voormalige weidegrond bevindt zich tegenwoordig een woonwijk .
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. In het noordoosten wordt het terrein vanaf de noordelijke punt van de brink tot aan de perceelsscheiding met "Bartimeus" begrensd door de Utrechtseweg. De brink valt in zijn geheel binnen het te begrenzen gebied. Ten zuidoosten loopt de grens van de Utrechtseweg langs de perceelsscheiding met "Bartimeus" en zodoende langs de noordwestelijke zijde van het voormalig koetshuis tot aan een sloot, die de natuurlijke zuidgrens van het terrein vormt. Het koetshuis is thans eigendom van "Bartimeus" en voor bescherming van ondergeschikt belang vanwege de ingrijpende wijzigingen die het heeft ondergaan. De zuidgrens wordt gevormd door eerdergenoemde sloot tot voorbij het meest oostelijke van twee ten westen van het huis gelegen weilanden en vandaar recht omhoog langs de oostkant van het hoenderhok (behorende tot de kinderboerderij) tot aan de Kroostweg. Vandaar wordt de grens tot aan de zuidwestelijke punt van de brinkruimte gevormd door de Kroostweg en loopt vandaar langs de westzijde van de brink omhoog naar de Utrechtseweg.
De parkeerplaats ten oosten van het hoofdgebouw (perceel 4432) is voor de bescherming van ondergeschikt belang.
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS DE BRINK is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorische waarde:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de ensemblewaarde;
- als representatief voorbeeld van een gaaf bewaarde buitenplaats uit de tweede helft van de 19de eeuw;
- vanwege de bijzondere landschapsarchitectonische waarde van de parkaanleg;
- als belangrijke beeldbepalende buitenplaats langs de Utrechtse lustwarande.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Utrechtseweg | 82 | – | 3702 AD | Zeist | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | N | 8295 | – | Zeist |
– | N | 6433 | – | Zeist |
– | N | 8158 | – | Zeist |
– | N | 6434 | – | Zeist |
– | N | 4432 | – | Zeist |
– | N | 4433 | – | Zeist |
– | N | 1923 | – | Zeist |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1856 | 1856 | – | vervaardiging |