Broekhuizenstraat 107, Landgraaf
Inleiding
WOONHUIS in chaletstijl, 1881. Gebouwd in opdracht van Johannes Trumpener, op de locatie van een ouder pand in de lineaire bebouwingsstructuur van Rimburg. Het pand is halfvrijstaand en gesitueerd nabij de Y-splitsing die door de Broekhuizenstraat - Rinckberg en de Lindegracht wordt gevormd. De voorgevel van het pand is gesitueerd op het oosten.
Het perceel wordt vrijwel geheel omgrensd door een ommuring. Het woonhuis werd in 1907 aan de achtergevelzijde uitgebreid met een tuinkamer van twee bouwlagen onder plat.
Omschrijving
Het woonhuis Trumpener is gebouwd op een L-vormige PLATTEGROND, telt twee BOUWLAGEN en heeft een gedeeltelijke souterrainverdieping met gewelfkelder. Het hoofdvolume parallel aan de Broekhuizenstraat heeft een SCHILDDAK en wordt grotendeels gedekt door leien in Maasdekking. Op het zuidwestelijke deel van het achterdakvlak zijn de leien vervangen door bitumen. Nokpionnen. Bakgoten op consoles. Een hoge schoorsteen op het achterdakvlak aan de zuidwestzijde. Drie dakkapellen op het voordakvlak, één dakkapel op de dakvlakken boven de noordelijke en zuidelijke zijgevel. Deze kapellen zijn onder een zadeldakje ingestoken op de dakconstructie en worden elk bekroond door een spits met zinken pion. De kapellen, inclusief de wangen, hebben leien. Twee niet-authentieke schoorstenen op het noordelijke zijdakvlak. De in een trapgevel uitlopende achtergevel is onder een zadeldak midden op het achterdakvlak ingestoken. Deze trapgevel wordt bekroond door een smeedijzeren windvaan. Aan de noordzijde heeft het zadeldakje achter genoemde trapgevel een dakkapel.
Het noordwestelijke bouwvolume dwars op de achtergevel en de in 1907 aangebouwde tuinkamer tellen twee bouwlagen onder een PLAT DAK. Twee schoorstenen op het platte dak van het noordwestelijke bouwvolume.
Het woonhuis kenmerkt zich door een gevarieerd MATERIAALGEBRUIK. Baksteen in verschillende soorten en kleurnuances, gemetseld in kruisverband. Rood gesausd daggewerk in de voegen. Houten vakwerk. Hardstenen dorpels, speklaag en traptreden. Zandsteen. Keramische ornamenten, smeedijzeren ankers.
De VOORGEVEL (oostzijde) telt zeven vensterassen over twee bouwlagen en is symmetrisch ingedeeld. De vensters van de eerste en tweede as (zuidzijde) c.q. zesde en zevende as (noordzijde) zijn tweegewijs gekoppeld. Geprofileerde zandstenen plint met profiellijst, in het zuidelijke deel voorzien van drie rechthoekige, verticaal ingedeelde souterrainvensters. Drie hardstenen traptreden voor de entreedeur. Tussen de plint en de doorlopende dorpellijst drie lagen in lichtrode baksteen. De eerste laag heeft zes segmentboogvormige houten T-vensters met binnenluiken, omgeven door geprofileerde lichtrode bakstenen lijsten met strek. In de strekbogen bevinden zich zandstenen aanzet- en sluitstenen. De gekoppelde vensters in de eerste, tweede, zesde en zevende as hebben een zandstenen tussenstijl. De segmentboogvormige houten entreedeur met bovenlicht is verdiept geplaatst in een trapsgewijs uitgemetselde omlijsting van zandsteen en geprofileerde lichtrode baksteen. De lichtrode bakstenen strekboog heeft wederom zandstenen aanzet- en sluitstenen. Gelijkelijk over de eerste laag verdeeld zes smeedijzeren sierankers, die gezamenlijk het opschrift '18 JT 81' vormen (bouwjaar, initialen opdrachtgever). De eerste laag wordt beëindigd door een gevelbrede lijst met keramische vierpasornamenten.
De gevel springt in de tweede bouwlaag licht vooruit en rust op kleine houten consoles, waartussen rozetornamenten zijn geplaatst. Deze tweede bouwlaag heeft houten vakwerk, waartussen met baksteen ingevulde gevelvelden. De bakstenen gevelvelden zijn voorzien van decoratieve motieven in lichtrode baksteen. Tussen de consoles van de overstekende bakgoot zijn opnieuw rozetten geplaatst. Zeven rechthoekige houten T-vensters, elk met aanzienlijke geornamenteerde slabben op de bovendorpels.
De linker ZIJGEVEL (zuidzijde) is, inclusief de zijgevel van de in 1907 aangebouwde tuinkamer, geheel bekleed met zinken losagnes. Het woonhuisvolume heeft in de tweede laag een rechthoekige dubbele houten balkondeur, die toegang geeft tot een geheel houten, op kolommen rustend balkon. Houten borstwering. Boven dit balkon een zadeldakje. Houtsnijwerk in zwikken en het tympaantje. In de eerste laag van de tuinkamer een segmentboogvormig houten venster. Van de rechter ZIJGEVEL (noordzijde) wordt de bakstenen eerste bouwlaag van het woonhuisvolume grotendeels aan het oog onttrokken door een aangebouwd transformatorhuis. Zichtbaar gebleven is de hoge geprofileerde plint, de hoekliseen en een klein deel van het op lichtrode bakstenen consoles rustende fries. De blinde tweede bouwlaag is wederom uitgevoerd in houten vakwerk met bakstenen gevelvelden, voorzien van eenvoudige kadermotieven in rode baksteen.
De noord- en westgevel van de dwarsvleugel van twee bouwlagen onder plat zijn blind, behoudens een klein rond houten venster in de noordgevel.
Het aanzien van de WOONHUISACHTERGEVEL (westzijde) wordt gedomineerd door een breed, in een trapgevel uitlopend risaliet. Deze trapgevel wordt ondersteund door hoekconsoles. Zowel in de eerste als de tweede bouwlaag een segmentboogvormig houten T-venster. Het T-venster in de eerste laag heeft traliewerk. Schootankers boven beide bouwlagen, een hijskatrol boven de tweede bouwlaag.
De aangebouwde tuinkamer heeft in beide bouwlagen van de westgevel een segmentboogvormig houten vensterkozijn met dubbele verticale indeling en een in hoogte variërende horizontale geleding van de glaspanelen. Het venster in de tweede laag heeft een decoratieve slab op de bovendorpel. In de korte noordgevel heeft de tuinkamer een rechthoekige houten deur in een segmentboogvormige omlijsting met drukboog. In de tweede laag een klein, segmentboogvormig houten venster onder een drukboog.
Aan de noordzijde van het risalerende geveldeel, in de oksel met het dwarsvolume, heeft de achtergevel in de eerste laag een rechthoekige houten deur met bovenlicht en in de tweede laag een rechthoekig houten T-venster. Afwisselend vensterrollagen en strekken met rode aanzet- en sluitstenen.
De zuidgevel van de VLEUGEL dwars op de achtergevel is onregelmatig ingedeeld. In de eerste laag een segmentboogvormige houten keukendeur met verticaal ingedeeld bovenlicht en glas-in-lood-panelen, aan weerszijden geflankeerd door segmentboogvormige houten kruiskozijnen met horizontaal ingedeelde glaspanelen; een rechthoekige dubbele houten stallingpoort in een segmentboogvormige omlijsting met betimmerd vulstuk. In de tweede laag een reeks van drie segmentboogvormige houten T-vensters, waarvan er één met verticale geleding van het bovenlicht plus een horizontale geleding van de glaspanelen. Afwisselend vensterrollagen en strekken met rode aanzet- en sluitstenen.
Tussen de overigens blinde westgevel en de tuinmuur bevindt zich een kleine, open stalling van één laag onder plat waarin zich de oorspronkelijke buitenprivaten bevinden.
De tuin wordt omgeven en in twee delen gedeeld door hoge bakstenen muren met ezelsrug, geleed door op regelmatige afstanden geplaatste kolommen. In deze muur zijn enkele door- en toegangen aanwezig. De tuin wordt aan de zijde van de Broekhuizenstraat afgesloten door een oorspronkelijk smeedijzeren hekwerk op een vernieuwde bakstenen muur. De oorspronkelijke hekpijlers met profiellijsten in lichtrode baksteen en het tweedelige smeedijzeren toegangshek naast de zuidgevel van het hoofdvolume zijn bewaard gebleven.
Het INTERIEUR van het woonhuis Trumpener is wat betreft de indeling nagenoeg in tact bewaard gebleven. De indeling van het hoofdvolume wordt in beide bouwlagen gekenmerkt door een korte dwarsgang achter de middentravee, uitkomend op een lange verbindingsgang parallel aan de achtergevel. Het trappenhuis is in het zuidelijke deel van deze verbindingsgang geplaatst. De verblijfsruimten bevinden zich (grotendeels onderling verbonden), aan weerszijden van de korte dwarsgang. De dwarsvleugel aan de noordwestzijde bestaat in beide bouwlagen uit een aantal geschakelde verblijfs- en gebruiksruimten zonder gangverbinding.
Het woonhuis Trumpener heeft een zeer rijk en waardevol interieur. Hierin zijn onder meer van belang: de uit twee delen bestaande zogenoemde verblijfsruimte ten zuiden van de korte dwarsgang, met geschilderde lambriseringen waarboven het originele papieren behang, twee polychrome stucplafonds en een haardmantel met vergulde ornamentering; de paneeldeuren in gestucte of houten omlijsting, deels voorzien van frontons met heraldische motieven; het gehele vertrek verkeert nog in de originele kleurstelling; het oorspronkelijke trappenhuis, waarvan het vaasornament op de trappost ontbreekt; de gestucte zuilpilasters aan het uiteinde van de korte dwarsgang op de eerste bouwlaag; de geschilderde lambriseringen en gestucte lambriseringslijsten; de stucplafonds met kooflijsten en/of rozetten van de dwarsgang en de vertrekken aan de noordzijde van deze gang; de pompinstallatie, de wasbakken en de oveninstallatie in de waskeuken. Op de tweede bouwlaag zijn onder meer van belang de stucrozetten in gang en kamers; de grote slaapkamer aan de zuidzijde (met balkon in de zuidgevel), toegankelijk via twee dubbele hoge paneeldeuren, voorzien van een aanzienlijk stucrozet met tortelduiven. In de lange gang aan de achtergevelzijde bevindt zich een hardstenen stortbak voor lampetkannen.
Waardering
Het woonhuis Trumpener is van grote architectuurhistorische waarde en vertegenwoordigt algemeen belang vanwege de toegepaste bouwstijl, de hoogwaardige esthetische kwaliteiten, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek. Het pand is een belangrijk onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Rimburg, is vanwege de situering verbonden met de ontwikkeling van Rimburg en is van grote betekenis voor het aanzien van deze plaats.
Het woonhuis is in hoge mate gaaf bewaard bewaard gebleven en is van groot belang voor de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving.
Bovendien is het pand van belang vanwege de grote architectuurhistorische zeldzaamheidswaarde.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Broekhuizenstraat | 107 | – | 6374 LK | Landgraaf | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 3828 | – | Ubach over Worms |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1881 | 1907 | – | vervaardiging |