Lingestein, Erichem

Omschrijving

De oude BOERDERIJ

De T-boerderij heeft op een rechthoekig grondplan een voorhuis met rietgedekt schilddak en een achterhuis onder een afgewolfd geknikt zadeldak met hooisteek, dat deels met riet, deels met gesmoorde Hollandse pannen en deels met golfplaten is gedekt. Het voorhuis is deels onderkelderd, heeft één bouwlaag en een hoge zolderverdieping. In het rechter dakschild bevindt zich de schoorsteen.

De VOORGEVEL is gepleisterd en voorzien van een blokverdeling. De asymmetrisch ingedeelde voorgevel heeft in de eerste bouwlaag vijf en in de tweede bouwlaag drie assen. In de tweede as van links bevindt zich de ingangspartij, die bestaat uit een houten deur in een kozijn op hardstenen neuten, waarvan het kalf is versierd met een bloktandlijst en het bovenlicht is voorzien van vouwblinden. De deur heeft een classicistische omlijsting, die bestaat uit houten pilasters en een hoofdgestel met een bloktandlijst op basementen van hardsteen. In de eerste bouwlaag bevinden zich verder vier vensters met -voorzover aanwezig- ramen met een kleine roedenverdeling. In de onderste helft van de kozijnen zijn duimen bevestigd, waar vermoedelijk luiken aan hebben gehangen. Links van de deur bevindt zich een keldervenster. De tweede bouwlaag heeft drie kleinere vensters, waarvan de ramen eveneens zijn voorzien van een kleine roedenverdeling.

De LINKER ZIJGEVEL vertoont naast resten van bepleistering twee soorten metselwerk gescheiden door een verticale blokvertanding. Rechts bevindt zich oud metselwerk, waarin een boog is te onderscheiden. Onder de dakrand bevindt zich een luik. Links bevindt zich jonger metselwerk (19de eeuw). Hierin bevinden zich een dubbele segmentboogvormig afgesloten deur met sierbeslag en twee luiken.

De RECHTER ZIJGEVEL vertoont resten van bepleistering en heeft een venster met schuifraam van hetzelfde type als in de voorgevel, twee deuren en onder de dakrand een venster met tweedelig kozijn voorzien van luiken.

De ACHTERGEVEL van het bedrijfsgedeelte vertoont sporen van pleisterwerk, heeft een links van het midden gesitueerde deeldeur met middeler, die aan weerszijden wordt geflankeerd door twee stalraampjes van het ossenkoptype, de zandstenen uiteinden van de voedertroggen en twee staldeuren. De schoren onder de hooisteek vertonen het telmerk VI. De achtergevel heeft uiterst rechts een steunbeer. De LINKER ZIJGEVEL vertoont resten van bepleistering en drie stalraampjes van het spinnenkoptype, waarvan de middelste onmiddellijk onder de dakrand is geplaatst.

De RECHTER ZIJGEVEL heeft twee 6-ruits stalraampjes en een deur.

De indeling van het INTERIEUR van het voorhuis is bewaard gebleven. De deur komt direct in het woongedeelte uit. Er is dus geen gang. Links voor bevindt zich bovenop de kelder met tongewelf en estrikken de opkamer met bedstede en een balkenzoldering met sleutelstuk. Rechts bevindt zich de eveneens hoger gelegen keuken vermoedelijk bovenop een dichtgestorte kelder. In de keuken is een schouw met twee ovens boven elkaar. In het woongedeelte liggen deels nog bakstenen klinkers op de vloer. De zolderingen bestaan uit samengestelde balklagen. In het kapspant is een voormalige trapspil verwerkt.

Het INTERIEUR van het bedrijfsgedeelte is bewaard gebleven. Er zijn drie ankerbalkgebinten die het bedrijfsgedeelte in tweeënhalf gebintvak verdelen. De schoren van de gebintstijlen zijn voorzien van de telmerken I, II, III, IV, V. De deel wordt begrensd door gemetselde troggen, die voor de gebintstijlen doorlopen en waarvan een deel is verwijderd.

Waardering

T-BOERDERIJ met middenlangsdeel waarvan het oudste gedeelte uit de 17de eeuw dateert of nog ouder is.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed en vrij gaaf voorbeeld van een vroege T-boerderij met een voorhuis uit de 17de eeuw of ouder en een vermoedelijk jonger achterhuis.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante iets verheven ligging aan de Erichemsekade langs het riviertje de Linge. De boerderij heeft ensemblewaarde als functioneel onderdeel van het boerderijcomplex Lingestein.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke een uitdrukking is van een economische ontwikkeling nl. de opkomst van paardenfokkerijen in de Betuwe vanaf ca. 1850 en de neergang ervan in het begin van de 20ste eeuw. Het feit dat de oude boerderij niet is afgebroken is zeldzaam.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523094
Complexnaam
Lingestein
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het BOERDERIJ-COMPLEX 'LINGESTEIN' bestaat uit twee T-boerderijen behorend tot het hallenhuistype met middenlangsdeel en een Betuwse hooisteek en smeedijzeren HEK.

1. De oude T-BOERDERIJ Lingestein.

2. De jongere T-BOERDERIJ met bijschuur.

Omschrijving

De bouwgeschiedenis van het complex bestrijkt enkele eeuwen. De oude boerderij dateert uit de 17de eeuw, waarbij gebruik is gemaakt van oudere stenen of is in zijn geheel nog ouder. Vermoedelijk had de boerderij oorspronkelijk slechts één onderdeel dat van steen was nl. de kelder met opkamer, een zogenaamde 'stenen kamer'. Het voorhuis en de bijschuur van de jongere boerderij zijn rond 1867 gebouwd. Het bedrijfsgedeelte van de jongere boerderij is echter ouder. De bijschuur uit ca. 1867 is rond 1900 naar achteren uitgebreid. De boerderijen liggen vlak naast elkaar, slechts gescheiden door een osendrop, waarbij de voorgevel van de oude boerderij ongeveer op een lijn ligt met de achtergevel van het voorhuis van de jongere boerderij. Bij beide boerderijen is de voorgevel haaks op de as van de weg gericht. Achter de oude boerderij liggen de funderingen van een schuur en twee vijfroedige hooibergen. Het complex is markant gelegen op een enigszins verheven terrein aan de Erichemsekade langs de Linge. De voortuin heeft enkele oude fruitbomen en een prieel, dat wordt gevormd door geschoren coniferen. De voortuin is toegankelijk via een dubbel smeedijzeren draaihek.

Complexwaardering

BOERDERIJ-COMPLEX bestaande uit twee T-BOERDERIJEN met middenlangsdeel, waarvan een tevens met bijschuur en HEK uit resp. XVII, ca. 1867 en ca. 1900.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een historisch gegroeid boerderij-complex met esthetische kwaliteiten in ontwerp en detaillering. De oude boerderij heeft architectuurhistorische waarde vanwege haar ouderdom, zeldzaamheid en gaafheid.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging op een verheven terrein aan de kade van het riviertje de Linge. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de samenhang tussen de afzonderlijke onderdelen.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke een uitdrukking is van een economische ontwikkeling nl. de opkomst van paardenfokkerijen in de Betuwe vanaf ca. 1850 en de neergang ervan in het begin van de 20ste eeuw. Het feit dat de oude boerderij niet is afgebroken is zeldzaam.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Boerderij(M1) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Erichemsekade 20 4117 GX Erichem Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) T-huisboerderij
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
P 816 Buren
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1600 1800 vervaardiging
Naar boven