Lingestein, Erichem

Omschrijving

De jongere T-BOERDERIJ

De boerderij heeft op een rechthoekig grondplan achtereenvolgens een voorhuis, een middenhuis en een bedrijfsgedeelte met vijf gebintvakken. Het voorhuis is deels onderkelderd en heeft twee bouwlagen en een zolder onder een overstekend geknikt schilddak met een gesneden houten sierlijst. In de nok staan twee schoorstenen. Het middenhuis heeft één bouwlaag onder een afgewolfd zadeldak, waarbij het wolfeind zich aan de zijde van het voorhuis bevindt. Het bedrijfsgedeelte heeft een afgewolfd zadeldak met een hooisteek. De daken zijn gedekt met gesmoorde Hollandse pannen. Het dak van het bedrijfsgedeelte is tevens deels met riet gedekt. Het voor- en middenhuis zijn opgetrokken uit in kruisverband gemetselde rode baksteen en hebben een grijs geschilderde gepleisterde plint. De gevels van het voorhuis worden verticaal geleed door pilasters van de kolossale orde op de hoeken en in het midden van de voorgevel. De gevels zijn voorzien van staafankers. De vensters van het voorhuis zijn licht getoogd, worden afgesloten met strekken, hebben houten lekdorpels en zijn voorzien van 6-ruits schuiframen in de eerste en 4-ruits schuiframen in de tweede bouwlaag. De ramen in de zijgevels zijn vervangen door kunststof exemplaren. De oorspronkelijke ramen en de persiennes zijn evenwel bewaard gebleven en zullen te zijner tijd worden terug geplaatst. Het éénlaags middenhuis heeft gewijzigde ramen De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is vijf assen breed. In het midden bevindt zich de ingangspartij, die bestaat uit een paneeldeur in een kozijn met een geprofileerd kalf, een gedeeld bovenlicht met gietijzeren levensboom en hardstenen neuten. De dorpel en de stoep van drie treden zijn van hardsteen. De deur wordt aan beide zijden geflankeerd door twee vensters. In de tweede bouwlaag bevinden zich vijf vensters.

De LINKER ZIJGEVEL heeft in de eerste en tweede bouwlaag van het voorhuis één venster. In de plint bevinden zich twee keldervensters. Het middenhuis heeft achtereenvolgens een deur met gedeeld bovenlicht en stoep, een keldervenster, een gewijzigd venster, een venster met luiken en een deur. De gevels van het middenhuis wordt afgesloten met mastgoten.

De RECHTER ZIJGEVEL van het voorhuis is op dezelfde wijze vormgegeven als de linker zijgevel. Tegen de rechter zijgevel staat een gerestaureerde put. De rechter zijgevel van het middenhuis heeft één venster met kunststofraam.

Het veel oudere bedrijfsgedeelte is opgetrokken uit baksteen. De gevels vertonen sporen van pleisterwerk. De ACHTERGEVEL van het bedrijfsgedeelte heeft in het midden een recht gesloten deeldeur met middeler, die aan weerszijden wordt geflankeerd door een ovaal stalraampje en een recht gesloten staldeur. Hierboven bevindt zich de hooisteek. De zandstenen uiteinden van de drinkgoten voor het vee, paarden en koeien (hoog en laag), zijn bewaard gebleven.

De LINKER ZIJGEVEL van het bedrijfsgedeelte heeft een enkel raampje.

De RECHTER ZIJGEVEL van het bedrijfsgedeelte wordt grotendeels aan het oog onttrokken door de bijschuur. Vóór de voorgevel van de bijschuur bevindt zich een rond raampje. De BIJSCHUUR heeft een zadeldak met gesmoorde Hollandse pannen en een schoorsteen in de nok. In de voorgevel bevindt zich een rondboogvenster met 7-ruits stalraam en een rond venster. De achtergevel heeft een inrijdeur, geflankeerd door halfronde stalraampjes. Boven de deur bevindt zich een getoogd hooiluik en een stalraampje. De rechter zijgevel heeft drie halfronde stalraampjes en een uitbouw onder een doorlopend dakschild met enkele deurtjes.

De indeling van het INTERIEUR van het voorhuis, middengang met kamers aan weerszijden, is bewaard gebleven. Tevens zijn oorspronkelijke interieurelementen bewaard gebleven zoals de vier kelders met segmentbooggewelven en een spekkuip; De bijkeueken met hardstenen bassin en pompbasis; De gang met balkenzoldering en gehoute paneeldeuren in geprofileerde omlijsting; De kamers met balkenzolderingen, een houten schoorsteenmantel, vouwblinden en bedsteedeurtjes, die voorzien zijn van panelen en ruitjes met rood en blauw glas, kathedraalglas en mousselineglas. Het bedrijfsgedeelte heeft vijf gebintvakken met eikenhouten ankerbalkgebinten en een lemen vloer.

De voortuin is toegankelijk via een eenvoudig dubbel smeedijzeren draaihek tussen betonnen hekposten.

Waardering

T-BOERDERIJ met middenlangsdeel en bijschuur en HEK uit resp. XVIII, ca. 1867 en ca. 1900.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed en vrij gaaf voorbeeld in ex- en interieur van een grote T-boerderij met een voorhuis uit de tweede helft van de 19de eeuw en een ouder achterhuis.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante iets verheven ligging aan de Erichemsekade langs het riviertje de Linge. De boerderij heeft ensemblewaarde als functioneel onderdeel van het boerderijcomplex Lingenstein.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke een uitdrukking is van een economische ontwikkeling nl. de opkomst van paardenfokkerijen in de Betuwe vanaf ca. 1850 en de neergang ervan in het begin van de 20ste eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523095
Complexnaam
Lingestein
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het BOERDERIJ-COMPLEX 'LINGESTEIN' bestaat uit twee T-boerderijen behorend tot het hallenhuistype met middenlangsdeel en een Betuwse hooisteek en smeedijzeren HEK.

1. De oude T-BOERDERIJ Lingestein.

2. De jongere T-BOERDERIJ met bijschuur.

Omschrijving

De bouwgeschiedenis van het complex bestrijkt enkele eeuwen. De oude boerderij dateert uit de 17de eeuw, waarbij gebruik is gemaakt van oudere stenen of is in zijn geheel nog ouder. Vermoedelijk had de boerderij oorspronkelijk slechts één onderdeel dat van steen was nl. de kelder met opkamer, een zogenaamde 'stenen kamer'. Het voorhuis en de bijschuur van de jongere boerderij zijn rond 1867 gebouwd. Het bedrijfsgedeelte van de jongere boerderij is echter ouder. De bijschuur uit ca. 1867 is rond 1900 naar achteren uitgebreid. De boerderijen liggen vlak naast elkaar, slechts gescheiden door een osendrop, waarbij de voorgevel van de oude boerderij ongeveer op een lijn ligt met de achtergevel van het voorhuis van de jongere boerderij. Bij beide boerderijen is de voorgevel haaks op de as van de weg gericht. Achter de oude boerderij liggen de funderingen van een schuur en twee vijfroedige hooibergen. Het complex is markant gelegen op een enigszins verheven terrein aan de Erichemsekade langs de Linge. De voortuin heeft enkele oude fruitbomen en een prieel, dat wordt gevormd door geschoren coniferen. De voortuin is toegankelijk via een dubbel smeedijzeren draaihek.

Complexwaardering

BOERDERIJ-COMPLEX bestaande uit twee T-BOERDERIJEN met middenlangsdeel, waarvan een tevens met bijschuur en HEK uit resp. XVII, ca. 1867 en ca. 1900.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een historisch gegroeid boerderij-complex met esthetische kwaliteiten in ontwerp en detaillering. De oude boerderij heeft architectuurhistorische waarde vanwege haar ouderdom, zeldzaamheid en gaafheid.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging op een verheven terrein aan de kade van het riviertje de Linge. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de samenhang tussen de afzonderlijke onderdelen.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke een uitdrukking is van een economische ontwikkeling nl. de opkomst van paardenfokkerijen in de Betuwe vanaf ca. 1850 en de neergang ervan in het begin van de 20ste eeuw. Het feit dat de oude boerderij niet is afgebroken is zeldzaam.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Boerderij(M1) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Erichemsekade 18 4117 GX Erichem Ja
Erichemsekade 19 4117 GX Erichem
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) T-huisboerderij
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
P 1020 Buren
P 847 Buren
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1700 1800 bedrijfsgedeelte vervaardiging
1867 1867 voorhuis verbouwing
1900 1900 bijschuur, hek verbouwing
Ambachten
Name Beroep Notitie
Steenis, van ; Gelderland opdrachtgever
Naar boven