523406, Zutphen

Omschrijving

JOODSE BEGRAAFPLAATS met nagenoeg rechthoekige plattegrond omsloten door een bakstenen muur. De bakstenen ommuring wordt afgesloten door een uitgemetselde rollaag onderbroken door regelmatig verdeelde, hoger opgetrokken, vierkante bakstenen pilaren.

Binnen de ommuring bevindt zich een rechtlijnig padenverloop, bestaande uit twee parallel gelegen onverharde paden van oost naar west, in de lengterichting van het perceel.

Aan weerszijden van de paden bevindt zich een graszode met daarop de individuele grafstenen, soms per twee verbonden, met of zonder smeedijzeren hekwerk. Het belang van de graven ligt niet zozeer in de individuele waarde als wel in de collectieve betekenis die zij, met name door materiaalgebruik en situering binnen de aanleg, hebben voor het zo typisch eenvoudige, natuurlijke karakter van van deze begraafplaats. De grafstenen zijn geordend in rijen haaks op het pad. De Hebreeuwse en/of Jiddische teksten op de grafstenen richten zichnaar de entree. De grafsteen van Levi Hartog uit circa 1800 is één van de eerste graven.

Tegen het gebruik in van de Joodse gemeente is de Joodse begraafplaats in Hengelo (Gld) geruimd en zijn de grafstenen geplaatst linksachter op de Joodse begraafplaats in Zutphen. Dit deel is van het overge deel afgeschermd door een gevarieerde begroeiing.

Waardering

Joodse begraafplaats (muur, aanleg en grafstenen)

- Van architectuurhistorische waarde vanwege het bijzonder gaaf bewaarde karakter van de Joodse begraafplaats

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging buiten de bebouwde kom op een hoger gelegen perceel te midden van een overstromingsgebied.

- Van cultuurhistorische waarde als karaktistiek voorbeeld van een goed onderhouden Joodse begraafplaats omsloten door een muur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523406
Complexnaam
Joodse Begraafplaats
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

JOODSE BEGRAAFPLAATS aangelegd in de periode 1797-1800 op aanvraag van Joseph Levi, Liefman Hertz en Abraham Salomons. In 1827 komt de aanleg en het onderhoud voor rekening van de gemeente met een eerste uitbreiding omstreeks 1828. Nadat in 1835 toestemming is gegeven voor de bouw van een doodgravershuisje volgt een tweede en derde uitbreiding respectievelijk in 1877 en 1883. In 1887 wordt het REINIGINGSHUISJE METAHEIR' gebouwd naar ontwerp van D. LIJSEN (1835-1922). In 1897 wordt de begraafplaats weer eigendom van het Joodse kerkbestuur, dat in 1925 aan de architect/ bouwkundige D.J. VAN LOO (1868-1928) de opdracht geeft voor de bouw van een MUUR rondom de begraafplaats. De GRAFSTENEN met Hebreeuwse en/of Jiddische teksten dateren vanaf 1800 tot op heden.

Onder rijksbescherming valt:

1. Joodse begraafplaats (aanleg, muur, grafstenen)

2. Reinigingshuisje Metaheir'

De begraafplaats met reinigingsgebouw is gelegen aan de rand van de bebouwde kom ten zuiden van Zutphen. Het gebied kwam veelvuldig onder water te staan, waardoor de begraafplaats alleen toegankelijk was per boot. De begraafplaats zelf ligt hoger ten opzichte van het omringende gebied.

Omschrijving

De JOODSE BEGRAAFPLAATS met nagenoeg rechthoekige plattegrond wordt omsloten door een bakstenen muur. Het REINIGINGSHUISJE bevindt zich centraal in de oostelijke buitenmuur aan de korte kant van het perceel. Het reinigingshuisje met rechthoekige plattegrond bestaat uit één bouwlaag afgesloten door een afgeplat schilddak met als nokrichting noord-zuid.

Waardering

JOODSE BEGRAAFPLAATS (muur, aanleg en grafstenen) met REINIGINGSHUISJE (1887) van de architect/bouwkundige D. LIJSEN (1835-1922).

- Van architectuurhistorische waarde vanwege het bijzonder gaaf bewaarde karakter van de Joodse begraafplaats.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging van de begraafplaats buiten de bebouwde kom op een hoger gelegen perceel te midden van een overstromingsgebied. De begrensde begraafplaats kent een eenvoudige aanleg met een rechtlijnig padenstelsel, waarbij de grafstenen zijn opgesteld in rijen.

- Van cultuurhistorische waarde als karakteristiek voorbeeld van een goed onderhouden Joodse begraafplaats met reinigingshuisje Metaheir' omsloten door een muur.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Begraafplaats Uitvaartcentra en begraafplaatsen Begraafplaats en -onderdelen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Zutphen BY Weg naar Vierakker Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 1850 Zutphen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1797 1800 vervaardiging
1828 1828 uitbreiding verbouwing
1877 1877 tweede uitbreiding verbouwing
1883 1883 derde uitbreiding verbouwing
Ambachten
Name Beroep Notitie
Levi, Joseph ; Gelderland opdrachtgever
Hertz, Liefman ; Gelderland opdrachtgever
Salomons, Abraham ; Gelderland opdrachtgever
Naar boven