Hoarnestreek 3, Wijnaldum
Omschrijving onderdeel 2:
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG. Omstreeks 1832 door de tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard aangelegd park in landschapsstijl, gerealiseerd op een lange smalle kavel aan de ZO-zijde van het toen ter tijd gebouwde hoofdgebouw. Ondanks de ruimtelijke beperkingen van dit terrein buitte Roodbaard de ruimtelijke mogelijkheden geheel uit door de aanleg van een sterk slingerende waterpartij die door een groot deel van de aanleg voert en die, vanwege de coulisseachtige entourage van een sterk welhaast sculpturaal geaccidenteerd terrein met een strak patroon van slingerpaden, het perspectief in het park een sterk suggestieve dieptewerking meegeeft en zo appelleert aan gevoelens van verwondering, verassing en verwachting van de wandelaar. De aanleg is naar buiten toe door genoemde accidentatie en beplantingsschema's afgesloten, hetgeen typerend is voor veel parken van de hand van Roodbaard. Even voor de helft van de waterpartij wordt deze overbrugd door een sierlijke smeedijzeren brug uit de aanlegtijd van het park (complexonderdeel 3). Het park werd vanaf 1986, toen ook het hoofdgebouw werd gerestaureerd, door Noord Peil landschapsarchitecten gerestaureerd.
Waardering De historische tuin- en parkaanleg van Roptastate is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang
- vanwege gaaf bewaarde historische en bewust geconcipieerde eenheid tussen hoofdgebouw en historische parkaanleg
- vanwege de hoge tuinarchitectonische kwaliteit van de aanleg van het park
- als representatief voorbeeld van een park van de tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex: (Hoarnsestreek 3, Wijnaldum)
COMPLEX HISTORISCHE BUITENPLAATS ROPTASTATE. De historische buitenplaats Roptastate, waarvan de oorsprong als stins vermoedelijk tot de 16de eeuw teruggaat, is gesitueerd op één van de langwerpige agrarische kavels, die het landschapsbeeld ten noordwesten van Wijnaldum bepalen. De buitenplaats wordt aan de smalle NW-zijde door de Hoarnestreek, aan de NO-zijde door de Roptavaart, aan de ZW-zijde door het kadastrale perceel Harlingen F 655 en aan de ZO-zijde door het kadastrale perceel Harlingen F657 begrenst. De historische buitenplaats, die als buitenplaats vermoedelijk uit het begin van de 19de eeuw dateert, is zeer besloten van aanleg: het beeld van de aan de smalle NW-grens (Hoarnestreek) gelegen oprit wordt bepaald door de grote en in gele baksteen opgetrokken stal uit 1870, die overkapt wordt door een ruim rieten wolfdak. De stal is met het hoofdhuis verbonden door een smalle hals waardoor het geheel zich voordoet als een Friese kop-hals-rompboerderij. Aanvankelijk nam het boerenbedrijf een belangrijke plaats in. Het classicistische witgepleisterde hoofdhuis werd vermoedelijk omstreeks 1832 gebouwd door Jan Sikkes Ysenbeek, die het jaar ervoor in het huwelijk trad met Geertje Oosterbaan: beiden behoorden zij tot aanzienlijke Harlinger koopmansgeslachten. In dezelfde tijd werd door de bekende architect Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) op de smalle lange kavel achter het huis een naar buiten toe besloten park in landschapsstijl aangelegd, waarvan de door geaccidenteerde heuvelpartijen omgeven lange slingerende waterpartij het hoofdmotief vormt. De aanleg eindigt bij een heuvelpartij met koepel. Het park werd, evenals het huis, vanaf 1986 geheel gerestaureerd en weer voorzien van een beplantingsschema uit de tijd van Roodbaard.
Het complex historische buitenplaats Roptastate bestaat uit de volgende samenstellende onderdelen: 1. HOOFDGEBOUW HUIS ROPTASTATE MET AANGEBOUWDE STAL; 2. HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG; 3. PARKBRUG; 4. TUINKOEPEL; 5. DIENSTWONING
De complexonderdelen staan op de bij de bescherming behorende kaart aangegeven.
Waardering Het complex historische buitenplaats Roptastate is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang
- vanwege het classicistische hoofdgebouw, dat een goed en gaaf bewaard voorbeeld is van een classicistisch hoofdgebouw van een kleine Friese buitenplaats uit de eerste helft van de 19de eeuw
- als voorbeeld van de combinatie van buitenplaats en boerderij, waarbij het bedrijf aanvankelijk een belangrijke plaats innam
- vanwege de tuinarchitectonische kwaliteiten van het door Roodbaard aangelegde park
- vanwege de hoge ensemblewaarden van de onderdelen
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hoarnestreek | 3 | – | 8857 RB | Wijnaldum | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | XX | 147 | – | Harlingen |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1832 | 1832 | – | vervaardiging |