Omschrijving van het complex

Complex van villa BOSCHOORD (1) en tuinprieel (2), beide gesitueerd in landgoed "Eysinga State". Boschoord werd in 1871 gebouwd als villa voor zomer- en winterverblijf in opdracht van burgemeester Bernhard van Welderen baron Rengers (1868-1896), een volle neef van de eigenaar van het omringende landgoed jhr. F.J. J van Eysinga. De tuin werd aangelegd naar ontwerp van mevrouw Rengers. In de tuinaanleg staat een uit 1871 daterend tuinprieel. Na de kinderloze dood van Rengers in 1896 is Boschoord door vererving in het bezit gekomen van de familie Van Eysinga. Boschoord is ten noorden van de dorpskern van Sint Nicolaasga gelegen op de hoek van het kruispunt genaamd 'Huis ter Heide'. Boschoord maakt deel uit van een landgoed dat sinds 1773 eigendom is van het Friese geslacht Van Eysinga. Boschoord ligt aan de rand van de 'Vegelin bossen'. Het landgoed strekt zich uit tot Langweer waar 'Osinga State' van 1773 tot de sloop in 1887 het familiebuiten was. In de negentiende en vroege twintigste eeuw zijn door de familie van Eysinga op het landgoed diverse bouwprojecten ondernomen, waaronder de Friese stoeterij 'De Oorsprong' (1885) in opdracht van jhr. Mr. Cornelis van Eysinga (1847-1930) dat naast Boschoord is gelegen. Dichter bij Sint Nicolaasga gelegen is het herstellingsoord voor vrouwen 'Wilhelminaoord' (1907) in opdracht van de freules Van Eysinga.

Waardering van het complex

Het complex BOSCHOORD bestaande uit de villa met de naam Boschoord en een tuinprieel is beschermingswaardig en vertegenwoordigt algemeen belang op basis van

-de uitzonderlijke interieurelementen van nationale betekenis waaronder de schouw van de hand van Anthonie Coulon en het haardstuk van Thérèse Schwartze;

-de unieke structuur van de plattegrond;

-de gaafheid van het oorspronkelijke interieur en de opbouwende kwaliteit van het historisch gegroeide interieur;

-de cultuurhistorische nationale betekenis, als Fries-adellijke villa in tijden van laatste bloei en het terugtrekken op het land met inbreng van relicten en betimmeringen uit states, buitens en stadswoningen elders;

-de landschappelijke context: de ligging op een markant punt in het Eysinga-landgoed in tijdsgebonden samenhang met het kortstondig opleven van het adellijk buitenleven te Sint Nicolaasga;

-de onderlinge historische, functionele en sierende betrokkenheid van de villa en het tuinprieel.