Van Karnebeeklaan 5, Eesveen
Omschrijving
De in 1917 in opdracht van Onnes van Nijenrode gebouwde RENTMEESTERSWONING maakt deel uit van het reeds al in de middeleeuwen bestaande historische buitenplaats Eese. Het huis is gebouwd in hetzelfde jaar als het houten landhuis en het nabijgelegen koetshuis annex garage met paardenstal, die dezelfde architectonische kenmerken bezitten. De panden dateren uit de tijd dat het landgoed als landbouwbedrijf betekenis kreeg. Het dodekopkleurige, met groene en gele accenten verlevendigde grenenhouten huis is gemaakt van een uit Noorwegen afkomstig bouwpakket. Het is opgetrokken uit planken van verschillende dikten die met elkaar verbonden zijn door middel van zwaluwstaart en andere verbindingen, op een fundament van veldkeien met hoekstenen van graniet. De balkkoppen van de zolderbalken steken door de gevel heen. Het huis heeft een samengestelde met riet gedekte kap met korfboogvormige dakkapellen boeven drie van de vier gevels, een segmentboogvormig dakraam in het voorste dakschild, alsmede twee zich verjongende bakstenen schoorstenen. De rechtgesloten T-vensters hebben onderluiken in de kleuren van Eese. De entree bevindt zich in de voorgevel met een veranda onder een op gedraaide kolommen rustend overstek. Op de wijzigingen aan de vensters van de serre na is het exterieur van het huis geheel intact gebleven. Het interieur is ingrijpend gewijzigd, op enkele oorspronkelijke kasten en een binnenportiek met schouderboog na. Vensters en deuren zijn bovendien nog voorzien van de uit de bouwtijd daterende omlijstingen met kroonlijst.
Waardering
RENTMEESTERSWONING, deeluitmakend van een ensemble van rentmeesterswoning met schuur, behorende tot de historische buitenplaats Eese, van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de bijzondere vormgeving, houtconstructie en kleurgebruik;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de overige complexonderdelen van de buitenplaats;
- vanwege de ensemblewaarde;
- vanwege de ornamentele waarde.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS EESE bestaande uit HOOFDGEBOUW (Huis Eese) (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), JACHTHUIS annex BOERDERIJ 'St. Hubert' (3), BOERDERIJ (4), Houten LANDHUIS (5), RENTMEESTERSWONING (6) met SCHUUR (9), KOETSHUIS annex GARAGE en PAARDENSTAL (7) en LANDBOUWSCHUUR (8) ligt ten noorden van Steenwijk tegen de provinciegrens, in een bosrijk gebied tussen Willemsoord en Eesveen. Het gebied rond Eese is het oudst bewoonde deel van de streek. Waar de Van Karnebeeklaan een bocht van 90º maakt, ligt het huis Eese, een havezate uit 1619 op een omgracht terrein. Restanten van een oudere omgrachting wijzen op een groot slot dat er in de 14de eeuw moet hebben gestaan. Bovendien zijn in het gebied grafheuvels te vinden als herinnering aan vroegere bewoningsvormen (monumentnummers: 46047, 46048 en 46051). Het landgoed heeft tussen 1850 en 1940 verschillende eigenaren gekend, die door het ontginnen van heide, door het aanleggen van paden en lanen en door het plaatsen van nieuwe gebouwen hun stempel op het bezit hebben gedrukt. Alle binnen de omgrenzing liggende gebouwen worden middels de historische lanenstructuur met elkaar verbonden. In 1881 werd ten noordwesten, in de as van havezate Eese, het jachthuis annex boerderij 'St. Hubert' (Van Karnebeeklaan 3) gebouwd, met paardenstallen en hondenhok. Omstreeks dezelfde tijd werd de boerderij (Van Karnebeeklaan 5a) ten noordoosten van het huis gebouwd, met gebruik van oudere materialen. In 1917 werden in opdracht van de eigenaar Onnes van Nijenrode, die een landbouwbedrijf startte, enkele gebouwen ten noordoosten van de Van Karnebeeklaan gerealiseerd: het houten landhuis (Eese 7), de rentmeesterswoning met schuur (Van Karnebeeklaan 5), de paardenstalling annex garage/koetshuis (Van Karnebeeklaan 7) en de landbouwschuur (Van Karnebeeklaan 7). In 1923 werd de familie van Karnebeek eigenaar van het landgoed. In 1925 werd de grote landbouwschuur gebouwd naar ontwerp van architect B. Haveman. In 1932 liet Jonkheer van Karnebeek de "Franse laan" aanleggen. De gebouwen worden allen omgeven door de parkaanleg in landschapsstijl. In 1917 kreeg de aanleg het huidige karakter toen Onnes Van Nijenrode het nieuwe houten landhuis liet optrekken, waarom een nieuw park in landschapsstijl werd aangelegd. De zeer eenvoudige aanleg rond de oorspronkelijke havezate, voornamelijk bestaande uit een lanenstructuur met open weidegronden, bleef bewaard.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de complexonderdelen aangegeven.
Waardering van het complex
De historische buitenplaats Eese is in cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch opzicht van algemeen belang:
-als fraai voorbeeld van een buitenplaats bestaande uit een 17de eeuwse havezate, die omgeven wordt door een vroeg 20ste-eeuws landbouwbedrijf met de daarbij behorende gebouwen; geheel gelegen binnen de in fasen ontstane landschappelijke parkaanleg met een oudere formele hoofdstructuur als drager;
-vanwege de bijzondere configuratie van de oorspronkelijke aanleg rondom de havezate en de nieuwe parkaanleg in landschapsstijl;
-vanwege de hoge architectonische kwaliteit van de complexonderdelen;
-vanwege de bijzondere configuratie van gebouwen en lanenstructuur;
-vanwege de compositorische en ornamentele waarde van de verschillende complexonderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Rentmeesterswoning | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Van Karnebeeklaan | 5 | – | 8347 WB | Eesveen | – | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | C | 541 | – | Steenwijkerwold |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1917 | 1917 | – | vervaardiging |