Het beleid voor cultureel erfgoed van provinciaal belang is vastgelegd in de provinciale Omgevingsvisie. Voor een actueel overzicht van het culturele erfgoed in de provincie Zuid-Holland kunt u de cultuurhistorische kaart raadplegen. De kaart biedt een overzicht op hoofdlijnen, bijvoorbeeld van waardevolle verkavelingspatronen, gebieden met een archeologische verwachtingswaarde of monumentale boerderijlinten. Dit is het schaalniveau waarop de provincie beleid voert. De cultuurhistorische kaart - ook aangeduid als Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS) - kent 3 verschillende thema's: archeologie, historische stedenbouw en historisch landschap.

De provincie Zuid-Holland heeft 16 gebiedsprofielen ruimtelijke kwaliteit. Een gebiedsprofiel beschrijft en visualiseert kenmerkende ruimtelijke elementen die van bovenregionaal belang zijn. Deze gebiedsprofielen geven een overzicht van de landschappelijke waarden, waarmee bij ruimtelijke ingrepen rekening moet worden gehouden. De zestien regioprofielen dienen als een handreiking en sturingskader voor gemeenten, waterschappen, terreinbeheerders en adviesbureaus om cultuurhistorie op te nemen in ruimtelijke plannen.

De provincie Zuid-Holland ondersteunt het Steunpunt Monumentenzorg en Archeologie (onderdeel van het Erfgoedhuis Zuid-Holland) dat gemeenten helpt bij inpassing en behoud van cultuurhistorie via onder meer advies, onderzoek, cursussen en hulp bij beleidsontwikkeling. 

De provincie Zuid-Holland stimuleert en ondersteunt middels haar erfgoedlijnen de samenleving om eigen initiatieven te ontplooien en de realisatie daarvan mogelijk te maken. Veel initiatieven krijgen zo een zo groot mogelijke kans van slagen. Door deze deelname vanuit de samenleving ontstaat een waardevol netwerk, waarin kennis wordt uitgewisseld, deelname wordt bevorderd en samenwerking centraal staat. Bij de provincie Zuid-Holland staan 7 erfgoedlijnen centraal:

• Neder-Germaanse Limes in Zuid-Holland
• Oude Hollandse Waterlinie
• Atlantikwall
• Landgoederenzone
• Trekvaarten
• Historisch Haringvliet
• Waterdriehoek (Kinderdijk, Dordrecht en Biesbosch)

Subsidieregeling Erfgoedlijnen: De Provinciale Staten besluiten jaarlijks over de bijdrage aan de projecten uit het Maatregelenpakket erfgoedlijnen. De betrokken partijen kunnen na vaststelling van het maatregelenpakket een aanvraag indienen bij de provincie, via de subsidieregeling Erfgoedlijnen Zuid-Holland.

Personen en organisaties kunnen zich aanmelden voor deelname aan de erfgoedtafel van een erfgoedlijn en projectvoorstellen indienen bij de tafel. Projectvoorstellen die voldoende aansluiten bij de ambities van de erfgoedlijn en die voldoende hoog worden geprioriteerd worden met een subsidiebijdrage opgenomen in het Maatregelenpakket erfgoedlijnen, dat jaarlijks wordt vastgesteld.

De provincie Zuid-Holland ondersteunt eigenaren van maatschappelijk vastgoed met een kleine vastgoed portefeuille bij het verduurzamen van hun gebouwen. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook culturele instellingen met monumentale panden. De regeling is bedoeld om eigenaren van maatschappelijk vastgoed te ondersteunen met verduurzamen door te ondersteunen met het in kaart brengen van de mogelijkheden, een (globaal) stappenplan naar een CO2-neutraal gebouw in 2050, een voorstel voor een financieringsconstructie en een voorstel voor een contract met installateurs en aannemers die de betreffende stappen kunnen uitvoeren.

Let op: De bekostiging van verduurzamingsmaatregelen zelf valt hier dus niet onder.

Het maximum aantal inschrijvingen voor een ontzorgingsprogramma is behaald. In 2023 komt er een nieuwe regeling beschikbaar. 

Bent u eigenaar van maatschappelijk vastgoed? Of houdt u zich bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed? Zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of rijksmonumenten? De nieuwe Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen. U krijgt subsidie voor energieadvies, een energielabel en verduurzamingsmaatregelen.

Het is op dit moment niet mogelijk DUMAVA aan te vragen. De regeling is eerder gesloten dan verwacht, omdat het budget overtekend is. Dit betekent dat er meer aanvragen zijn ingediend, dan er geld beschikbaar is. DUMAVA gaat begin januari 2024 nog een keer open.

De provincie wil de herbestemming van rijksmonumenten in de provincie bevorderen door het subsidiëren van duurzaamheids- en toegankelijkheidsmaatregelen. 
Een voorwaarde is dat het monument (deels) wordt opengesteld voor publiek zodat meer mensen van het erfgoed in Zuid-Holland kunnen genieten. Voor monumenten met een sociaal-maatschappelijke functie is dit geen voorwaarde. 
Wilt u een aanvraag doen? De subsidie kan ieder jaar van 1 mei tot 1 juli worden aangevraagd.

Speciaal voor agrarische rijksmonumenten is het mogelijk om subsidie aan te vragen bij de provincie Zuid-Holland voor groot onderhoud aan het dak. Als bij uw boerderij, bollenschuur of bijgebouw het dak in een slechte staat is, dan kunt u een aanvraag indienen.

De subsidie bedraagt tot 50% subsidie voor het herstel van het dak. De subsidiabele kosten dienen minimaal €20.000 te zijn en de maximale subsidie bedraagt €50.000. Meer over subsidiabele kosten. 

Wilt u een aanvraag doen? Vanaf 1 februari tot 1 september kunt u uw aanvraag indienen. Voor dit onderdeel van de subsidieregeling geldt op = op. Dus wees er snel bij.

Het Cultuurfonds, het Nationaal Restauratiefonds en negen provincies werken samen in de Cultuurfondsen voor Monumenten. 

Uit het fonds worden laagrentende leningen verstrekt voor de restauratie, verduurzaming en herbestemming van gemeentelijke monumenten of karakteristieke panden. De Cultuurfondsen hebben daarmee een belangrijke rol in het versterken van lokaal erfgoed en daarmee het behoud van het unieke karakter en identiteit van regio’s. En wordt een bijdrage geleverd aan het versnellen van de energietransitie en worden monumenten klaar gemaakt voor de toekomst.

Er is veel belangstelling voor de Cultuurfonds-hypotheek. In een aantal provincies zijn er daardoor beperkt middelen beschikbaar om laagrentende leningen te kunnen verstrekken. Wilt u zekerheid voordat u een aanvraag doet? Neem dan contact met op met het Restauratiefonds via 088 - 2539020. 

Het Cultuurfonds in elke provincie een afdeling die lokale of regionale projecten ondersteunt. Stichtingen en verenigingen kunnen hier een aanvraag indienen voor ondersteuning van hun project.

Vanuit het fonds wordt iedere twee jaar de Cultuurprijs Zuid-Holland uitgereikt aan een in Zuid-Holland gevestigde of daar werkzame laureaat, die excelleert in een van de kunst- of ontwerpdisciplines, erfgoed of natuur. 

Bent u eigenaar van een gemeentelijke monument of een monumentale kerk die (deels) een nieuwe bestemming krijgt? Dan kunt u mogelijk de MonumentenFonds 1818-hypotheek Haaglanden aanvragen, voor verduurzaming, verbouwingen, renovatie en restauratie.

Het MonumentenFonds 1818 is een samenwerking tussen Fonds 1818, Nationaal Restauratiefonds en Cultuurfonds.

De Monumentenwacht Zuid-Holland helpt monumenteneigenaren en -beheerders van hun monument(en) springlevend te houden. Dit doen zij door het uitvoeren van bouwkundige inspecties en aankoopkeuringen, het bieden van begeleiding bij restauraties en renovaties en door het geven van advies op het gebied van vergunningen, subsidies en verduurzaming.

Vergoeding duurzaamheidsadvies
Naast onze duurzaamheidsleningen heeft het Restauratiefonds een budget beschikbaar voor financiële ondersteuning bij het kwalitatief verduurzamen van uw monument. Dit doen wij door een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies te vergoeden. Wilt u meer informatie? Bekijk de voorwaarden.

• Erfgoedhuis Zuid-Holland ondersteunt erfgoedinstellingen, gemeenten, vrijwilligers, scholen en burgers die zich inzetten voor het behouden, benutten en beleven van erfgoed. 

• Het Nationaal Archief beheert de archieven van de Provincie Zuid-Holland en heel veel maatschappelijke organisaties en personen.

• Rijnlandse geschiedenis wordt verzorgd door de Stichting Historische Publicaties Holland-Rijnland in samenwerking met verenigingen, stichtingen, instellingen en andere organisaties die zich met de geschiedenis en het erfgoed in Rijnland bezighouden.