Aan de rand van Utrecht ligt Landgoed Rhijnauwen, hier bevindt zich de boerderij van Jaap Sleper en zijn vrouw Anne. Jaap is blij met zijn betrekkelijk nieuwe woonplek: ‘Toen ik op mijn 37e niet meer kon voetballen, klom ik op de racefiets. Zo kwam ik wat vaker buiten de stad Utrecht en daardoor ontstond bij mij de wens om buiten te gaan wonen. Maar mijn vrouw is Utrechtse in hart en nieren, zij gaf aan dat ze binnen 10 minuten op het Domplein wilde kunnen staan. Dat leek een onmogelijke opdracht, dus ik begon al te bedenken dat ik in de stad toch ook best mooi woonde.’

‘Op een dag, in oktober 2015, was ik voor een afspraak bij mijn huidige buurman. Ik gaf hem een compliment voor zijn mooie woonplek en zei dat ik ook wel zo zou willen wonen. ‘Meen je dat echt? Want ik weet dat de boerderij hiernaast over drie weken in de verkoop gaat. Zullen we even gaan kijken?’ Dat hebben we meteen gedaan. We kregen een rondleiding door de eigenaar, waarbij ik mijn enthousiasme niet onder stoelen of banken stak, wat verkooptechnisch natuurlijk niet zo handig was. Ik belde mijn vrouw, die meteen ook met een van onze dochters kwam kijken. Drie uur later waren we er met elkaar wel uit.’

Ik kon mijn enthousiasme niet onder stoelen of banken steken.

‘Toen begon natuurlijk nog het spel van financieren, restauratieplannen maken et cetera. Ik heb zelf een schilder- en timmerbedrijf en doe veel restauratieopdrachten. Ik werd voor een belangrijk deel mijn eigen klant met dit project. Ik heb een architect gevraagd om tekeningen te maken, dat was nodig voor de vergunningen. Een monumentenadviesbureau maakte een restauratieplan. De boerderij was lang niet meer als zodanig in gebruik. De deel was ook bewoonbaar gemaakt, maar in de praktijk werd door de vorige eigenaren alleen het voorhuis bewoond.  De deel was koud en nat. Wij wilden daar juist weer gaan wonen.’

Alleen het voorhuis werd door de vorige eigenaren bewoond. het achterhuis was koud en nat.

‘Naast de architect en de monumentenadviseur schakelden wij ook een duurzaamheidsadviseur in. Wij wilden weten hoe we ons monument ook wat energiegebruik betreft klaar konden maken voor de toekomst. Dat betekende voor ons: zelfvoorzienend worden.

We wilden ons monument wat energiegebruik betreft klaarmaken voor de toekomst.

Voor ons was dat vanuit ideologisch opzicht belangrijk, maar het was ook een kostenbeheersingsverhaal. Omdat wij op de deel wilden wonen, wisten we dat we een enorme ruimte zouden moeten verwarmen, dus dat zou veel stookkosten betekenen.’

‘De mensen van Wij Wonen Duurzaam maakten voor ons een plan, met daarin alle maatregelen die wij zouden kunnen nemen om ons rijksmonument energieneutraal te maken. Die maatregelen variëren van een warmtepomp en zonnepanelen tot balansventilatie en goede isolatie van dak en muren. Wij hebben ze allemaal opgepakt. In een van de zijgevels hebben we een lichtstraat geplaatst, daar zit triple glas in, dat is tweemaal dubbel glas, gelaagd. En in het voorhuis hebben we achterzetramen met dubbelglas geplaatst. Zo blijft aan de buitenkant het aangezicht monumentaal en zorgen we toch voor wooncomfort.’ 

We hebben alle maatregelen opgepakt.

‘De isolatie van een rijksmonument met overal kieren, gaten en hoekjes, heeft behoorlijk veel tijd gekost. Tegen de muren zijn platen van wel 20 centimeter dik geplaatst, dat was nodig om een bepaalde isolatiewaarde te bereiken.

De isolatie van ons rijksmonument heeft veel tijd gekost.

Ook het dak en de vloer zijn geïsoleerd. Die isolatie was noodzakelijk, omdat een warmtepomp alleen dan zin heeft. Een warmtepomp verbruikt namelijk bij iedere keer opstarten veel elektriciteit. Daarom hebben we dus ook de zonnepanelen aangeschaft. Koken doen we nog wel op gas, dat vinden we prettig. En verder hebben we nog een gashaard. Niet hout gestookt, want dat combineerde niet met de balansventilatie.’ 

 ‘Ik houd van oude gebouwen, vooral de detailafwerking in veel monumenten vind ik bijzonder. Wat dat betreft is een monumentale boerderij niet zo speciaal, daar is de afwerking, zeker op de deel, vooral functioneel. Daar zat weinig charmants in. Maar we hebben mooie details toegevoegd. De keuken bijvoorbeeld: met een bruin, onyxstenen aanrecht, met prachtige kristallen en fossielen. En op de deuren in de hal staan nu prachtige Jugendstil schilderingen. Dat had ik gezien in een monument waar wij met ons bedrijf aan werkten. Ik heb ze door een van mijn schilders na laten maken voor onze boerderij.

Er zat weinig charmants in, maar we hebben zelf mooie details toegevoegd. 

Ons gezin is ontzettend blij met ons monument. We wonen buiten en mijn vrouw staat toch binnen tien minuten op het Domplein.’