Monumenten in het landschap geven een heel eigen karakter aan de provincie Limburg. Ze sieren de vele steden en dorpen en maken deze een aantrekkelijke woon- en werkomgeving.  Daarnaast is de (directe) omgeving van het monument wezenlijk voor de uitstraling ervan.

Met het monumentenbeleid wil de Provincie Limburg onder andere:

• dat zowel de rijks- als de gemeentelijke monumenten voor de toekomst in goede staat zijn en dat deze waar mogelijk toegankelijk zijn voor een breder publiek;
• monumenteigenaren ondersteunen bij een complexe restauratie en/of herbestemmingsopgave;
• de economisch niet rendabele monumenten voor de toekomst behouden;
• de cultuurhistorische waarden van het klein Limburg erfgoed behouden;
• het groen monumentaal erfgoed in goede staat houden voor de toekomst.

Voor een overzicht van alle monumenten, karakteristieke panden en beschermde stads- en of dorpsgezichten kunt de Erfgoedkaart Limburg raadplegen. 

In de Atlas Limburg treft u een verzameling van kaartlagen aan die geografische informatie bieden over de provincie Limburg. Hier is onder andere informatie te vinden over cultuurhistorische waarden in de provincie. 

Door middel van het ErfgoedLAB Limburg wil de provincie Limburg samen met de inzet van expertise uit het veld eigenaren faciliteren om te komen tot een herbestemming of verkoop van hun monument. Hierbij gaat het om monumenten die onderdeel uitmaken van een erfgoedensemble en die al langer leeg staan of waarvoor het moeilijk is om een passende herbestemming te vinden. 

De Provincie Limburg helpt u graag met de stimuleringsregeling Duurzaam Thuis. 

U kunt een lening aanvragen voor het treffen van stimuleringsmaatregelen in of aan een bestaande woning en/of voor een investering in een postcoderoosproject indien aan één of meer van onderstaande beleidsdoelen wordt bijgedragen:

1. Een besparing van het energiegebruik van de bestaande woning.
2. Het verhogen van het aandeel duurzame energiebronnen in de energievoorziening van de bestaande woning.
3. Het vergroten van de levensloopbestendigheid van de bestaande woning.

Benieuwd welke gewijzigde en nieuwe verduurzamingsmaatregelingen voor u als eigenaar van een monumentaal woonhuis onder deze regeling vallen? Zie hiervoor het Wijzigingsbesluit Nadere regels Verordening leningen Duurzaam Thuis.

Bent u eigenaar van klein maatschappelijk vastgoed, zoals een dorps-of buurthuis, een culturele, een onderwijs- en/of een zorginstelling? En kunt u expertise en capaciteit gebruiken om uw vastgoed te verduurzamen? Met het Ontzorgingsprogramma maatschappelijk vastgoed biedt de Provincie Limburg kosteloos advies en ondersteuning op maat om deze verduurzaming te realiseren. Hierbij worden diverse duurzaamheidscoaches en projectfacilitators kosteloos beschikbaar gesteld aan kleine maatschappelijk vastgoedeigenaren in Limburg. 

Bent u eigenaar van maatschappelijk vastgoed? Of houdt u zich bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed? Zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of rijksmonumenten? De nieuwe Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen. U krijgt subsidie voor energieadvies, een energielabel en verduurzamingsmaatregelen.

Het is op dit moment niet mogelijk DUMAVA aan te vragen. De regeling is eerder gesloten dan verwacht, omdat het budget overtekend is. Dit betekent dat er meer aanvragen zijn ingediend, dan er geld beschikbaar is. DUMAVA gaat begin januari 2024 nog een keer open.

De Provincie Limburg wil zoveel mogelijk monumenten voor de toekomst behouden zodat ook toekomstige generaties kunnen opgroeien met en genieten van de rijke Limburgse geschiedenis. Daarom willen we de monumenten die dringend gerestaureerd moeten worden ondersteunen zodat eveneens een toekomstige economische, toeristische of maatschappelijke functie is gegarandeerd. Voor de restauratieprojecten is de maatschappelijke inbedding van belang voor honorering.

De provincie Nederlands Limburg onderscheidt zich van andere regio’s onder meer door de grote aantallen Rijksmonumenten. Een bijzondere categorie van Rijksmonumenten zijn de gebouwen voor de openbare eredienst, molens en groene monumenten. Door dreigende leegstand en/of minder inkomsten dient aan deze categorie monumenten extra aandacht te worden gegeven. Ter voorkoming van restauratie wil de Provincie het behoud van deze categorie monumenten in de provincie ondersteunen door in dit kader voor normaal onderhoud een subsidie te verstrekken in aanvulling op een door het Rijk beschikte onderhoudssubsidie.

De provincie hecht veel waarde aan het behoud van het zogenaamd klein Limburgs erfgoed zoals kruisen, kapellen, muurtjes, bakhuisjes en gedenkstenen. Dit erfgoed heeft vaak een waardevolle  betekenis voor de lokale samenleving. We willen het behoud van dit klein erfgoed samen met de burgers en gemeenten oppakken, zodat het in goede staat wordt gebracht en gehouden. Dit doen we door projecten te ondersteunen die worden uitgevoerd met de hulp van vrijwilligers. De provincie stelt voor zowel klein erfgoed als archeologische vindplaatsen een subsidie beschikbaar. 

Het Cultuurfonds in elke provincie een afdeling die lokale of regionale projecten ondersteunt. Stichtingen en verenigingen kunnen hier een aanvraag indienen voor ondersteuning en of crowdfunding van hun project.

Inspiratieprijs
Deze prijs gaat ieder jaar een persoon of organisatie met een bijzondere staat van dienst op het gebied van letteren, virtual art, e-culture, beeldende kunst, muziek, theater, dans, geschiedenis, natuurbehoud of monumentenzorg. De prijs bestaat uit € 15.000 en een glasobject van de kunstenares Ruth Houkes.

De Monumentenwacht Limburg helpt monumenteneigenaren en -beheerders van hun monument(en) springlevend te houden. Dit doen zij door het uitvoeren van bouwkundige inspecties en aankoopkeuringen, het bieden van begeleiding bij restauraties en renovaties en door het geven van advies op het gebied van vergunningen, subsidies en verduurzaming.

Vergoeding duurzaamheidsadvies
Naast onze duurzaamheidsleningen heeft het Restauratiefonds een budget beschikbaar voor financiële ondersteuning bij het kwalitatief verduurzamen van uw monument. Dit doen wij door een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies te vergoeden. Wilt u meer informatie? Bekijk de voorwaarden.

• Steunpunt Archeologie & Monumentenzorg Limburg biedt ondersteuning aan gemeenten bij de uitvoering van de gedecentraliseerde gebouwde en archeologische monumentenzorg. Daarnaast biedt ze een platform waarin de verschillende bij de monumentenzorg betrokken partijen informatie uitwisselen en de krachten bundelen.
• Regionaal Historisch Centrum Limburg is gevormd uit het Rijksarchief in de provincie Limburg, het Gemeentearchief Maastricht en het streekarchief van Heerlen e.o. (Rijckheyt).
• Limburgs Erfgoednet 
• Coöperatie Erfgoed Limburg
• Huis voor de Kunsten Limburg ondersteunt met zijn kennis, kunde en netwerk de amateurkunsten, het erfgoed en de professionele kunsten. 
• Boerderijenstichting Limburg zet zich in voor het behoud van karakteristieke, historische boerderijen, boerenerven en de omgeving van boerderijen. 
• Federatie Industrieel Erfgoed Nederland
• Stichting Limburgse Kastelen
• Stichting Kruisen en Kapellen Limburg
• Stichting Funerair Erfgoed
• Limburgse molens
• Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap
• Het Limburgs landschap