Tolhuisje, smederij en gemeentelijk monument: ‘Ik doe nu zelf af en toe het vuur aan’
Na flink nadenken besloten Geke Hage-Kloeze en haar man te gaan wonen in het oude tolhuisje in Wittelte. Het tolhuisje met smederij is al generaties in eigendom van Geke’s familie.
‘Het tolhuis werd in 1906 gebouwd, om tol te kunnen heffen aan de verharde weg tussen Wittelte en Diever. In 1929 ging de tol eraf en kwam het tolhuis in de verkoop. Mijn opa en oma Kloeze hebben het toen gekocht. Mijn opa kwam uit een familie van smeden- Kloeze is een echte smedennaam- en hij begon hier voor zichzelf. De smederij is dus door mijn opa aan het tolhuis toegevoegd. Mijn vader nam het bedrijf in de jaren zestig over. Hij was hoefsmid, maar gaandeweg breidde de handel zich uit naar een landbouwtechnisch bedrijf; hij moest met de tijd mee.’
Wikken en wegen
‘Mijn ouders woonden hier zolang het nog ging, maar in 2011 verhuisden ze naar een zorginstelling. Toen lag de vraag op tafel: wat doen we met het huis? Mijn zus wilde hier absoluut niet wonen, maar ik begon erover na te denken. Wij woonden al dertig jaar in het westen van het land, de kinderen waren net de deur uit. Wij hadden allebei fijne banen en zijn nog lang niet aan ons pensioen toe; een verhuizing 200 kilometer verderop doe je dan niet zomaar. Maar uiteindelijk kon ik niet tegen de gedachte dat hier iemand anders zou gaan wonen en dan dingen met het huis zou doen, die ik niet zou willen. Dus we hebben het gekocht in maart 2013. Mijn man heeft inmiddels een baan in Assen gevonden en ik reis heen en weer naar Den Haag en werk een deel van de tijd vanuit huis.’
Ik kon niet tegen de gedachte dat hier iemand anders zou gaan wonen
Verbouwen in kort tijdsbestek
‘We kochten het huis in maart 2013 en tegen de bouwvak van hetzelfde jaar was het binnen in grote lijnen klaar. Oorspronkelijk hadden we de gedachte dat we er een jaar of zes over zouden doen, met klussen in het weekend en door de week wonen in Alphen aan den Rijn. Maar we zagen al heel snel dat we dat niet zouden trekken. Met deze 3,5 maand was het precies goed. In het begin waren we hier vooral in het weekend, na anderhalve maand hebben we een caravan bij het huis geplaatst, zodat we dichter op het werk konden zitten. Veel breekwerk hebben we zelf gedaan en ook het schilderwerk pakten we zelf op. Aannemersbedrijf Johan Soer uit Wittelte heeft het werk uitgevoerd. Zijn ouders waren goed bevriend met mijn ouders en de vader van Johan deed hier vroeger al het timmerwerk. We hadden een vanzelfsprekende klik en hebben dus ook geen andere aannemers gevraagd. Wij hebben in goede samenspraak kunnen werken.’
Wij hebben in goede samenspraak kunnen werken
Inrichting omgegooid
‘Het beste idee van de aannemer was om de hele inrichting van het huis te wijzigen door de keuken te verplaatsen. De keuken bevond zich aan de koudste kant van het huis. Ik kende het niet anders. Maar Johan zei: ‘Kijk waar de zon op komt, daar wil je ontbijten!’ Dat is een heel goed idee geweest. Door de verplaatsing van de keuken is eigenlijk de hele routing in het huis anders geworden. We hebben hierdoor de woonkamer en de keuken op elkaar aan kunnen sluiten, daar zitten nu schuifdeuren tussen.’
Kijk waar de zon op komt, daar wil je ontbijten!
Isolatie levert meer comfort
‘We hebben het hele huis geïsoleerd: vloer, dak en muren. Het huis had een eensteensmuur, van binnenuit hebben we er een spouwmuur tegenaan gezet en daardoor is het hier een stuk comfortabeler geworden. Vroeger woei ik mijn bed uit, dat is nu niet meer zo. We hebben ook nog laten bekijken of het zin had om zonnepanelen te plaatsen, maar door de grote eiken bij het huis was dit niet rendabel.’
Vroeger woei ik mijn bed uit
Open monumentendag
‘We doen nu voor het derde jaar mee aan open monumentendag. Op zo’n dag komen er wel 150 mensen over de vloer. Wij vinden het enorm gezellig! Ik krijg er veel energie van als ik mijn verhaal kan vertellen. Bezoekers kunnen om het tolhuis heenlopen en een binnen kijken bij de smederij, waar we het vuur aandoen. Om het geheel nog wat meer aan te kleden is er dit jaar ook een expositie van landbouwmechanisatie in de jaren ’50 en ’60. Ook dat hoort bij de geschiedenis van deze plek, al was mijn vader blij dat hij aan het eind van zijn carrière weer ‘terug’ kon naar de paarden.’
Ik krijg er veel energie van als ik mijn verhaal kan vertellen
Naam eer aan doen
‘Vorige jaren huurden we iemand in om in de smederij demonstraties te geven, maar dit jaar sta ik er zelf! Ik ben een paar jaar geleden een siersmeed-opleiding gaan doen. Ik dacht: ik moet mijn naam eer aan doen. Dus nu doe ik af en toe zelf het vuur aan, zoals vele Kloezes al voor mij deden. Ik doe het in mijn vrije tijd en maak vooral klein werk, zoals een kandelaar of een haardstel. In de toekomst wordt het misschien meer en groter. Het is een goede beslissing geweest om het huis, dat al zolang in de onze familie was, te kopen. Het is hier zo mooi, je hebt rust en ruimte. Toch hebben we tegen onze kinderen gezegd: als jullie er later een goede prijs voor kunnen krijgen, moeten jullie het maar verkopen. Maar zij vinden, net als ik een paar jaar geleden: dit huis moet in de familie blijven.’
Nu doe ik af en toe zelf het vuur aan