Landgoed de Eese is in bezit van de familie Van Karnebeek. Sybren Mulder is sinds 2004 bedrijfsleider op het landgoed. ‘Deze cultuurhistorische buitenplaats is een pareltje. Een prachtig ensemble van gebouwen, waaronder een Noors landhuis en een havezate, omringd door paden, lanen en wegen,’ vertelt hij trots. Sybren is verantwoordelijk voor allerlei zaken op het landgoed. Van het aansturen van het personeel, het onderhoud van de huizen tot het beheer van bossen en landerijen en administratieve taken waaronder het aanvragen van subsidies.  ‘Akkerbouw was lange tijd een economische drager voor het landgoed, nu halen we ons inkomen uit de verhuur van gebouwen, het verpachten van landerijen, natuursubsidies en de bosbouw.’

Deze buitenplaats is een pareltje

‘De Monumentenwacht Overijssel en Flevoland had ik vrij snel na mijn indiensttreding in beeld, ook voor het beheer van het groen op het landgoed. In eerste instantie kijk je naar de Monumentenwacht voor gebouwen, maar wij ontdekten dat deze ook een rol kon spelen bij het aanvragen van een instandhoudingssubsidie voor het behoud van onze cultuurhistorische buitenplaats. Groene monumentenwachter Gerard Bastiaan begeleidt ons intensief, vaak in samenwerking met tuinhistoricus Vincent Stalman. Zij zorgen voor een vertaling van de historische gegevens naar historisch verantwoorde en werkbare bestekken, waar wij dan goed mee verder kunnen.’

Monumentenwacht begeleidt bij aanvragen instandhoudingssubsidie groene monumenten

‘Gerard Bastiaan heeft hier eerst een nulmeting gedaan en vervolgens een inspectierapport geleverd. Handig vond ik dat hierin stond wat we het beste eerst konden oppakken. In ons geval betekende dat: eerst deskundig snoeien. Daarna hebben we gewerkt aan herstel van de bodem, het gazon en de hagen. Met name het snoeien is een kostbare zaak. Zonder een instandhoudingssubsidie zou dat niet op te brengen zijn voor de eigenaren van het landgoed. Belangrijk vind ik de adviezen van de Monumentenwacht over de bomen. De bomen op het landgoed maken de sfeer, een ingreep heeft soms fikse gevolgen voor het beeld. Dan is een onderbouwd advies zeer welkom.’

De bomen op het landgoed maken de sfeer

‘Een lastige kwestie vond ik het beheer van de grafheuvels op het landgoed. Daar moest iets aan gebeuren, ze waren niet goed zichtbaar meer. Die zichtbaarheid is belangrijk, omdat je zo voorkomt dat er per ongeluk schade wordt aangebracht. Maar nu we de grafheuvels weer mooi in het zicht hebben gebracht, merken we dat ook daar weer nadelen aanzitten. Zichtbaarheid kan ook vernieling uitlokken, omdat mensen ze nu weten te vinden. Inmiddels ervaren wij hier toch overlast. Er zijn namelijk nogal wat mensen die hier de as van een overledene uitstrooien. Dat willen wij echt niet hebben. Misschien hadden we ze dan toch beter onzichtbaar kunnen houden.’

Beheer van grafheuvels een lastige kwestie

‘Bij onze eerste instandhoudingssubsidieaanvraag hebben we een deel van het landgoed, rondom het Noorse Landhuis, buiten de aanvraag gehouden. We hebben eerst het landhuis in 2015 grondig gerestaureerd. Het Noorse Landhuis kwam als een soort bouwpakket naar Nederland, het is het grootste houten rijksmonument in ons land. Het landschapspark er omheen werd ontworpen door Springer. Onlangs hebben we een subsidie gekregen van de Provincie Overijssel en de gemeente Steenwijkerland om dit deel van het park terug te brengen in de oorspronkelijke staat. De vijvers in dit deel hadden we al eerder in een ander project schoongemaakt. We hopen de werkzaamheden eind van dit jaar af te ronden en dan is het park van Springer weer helemaal hersteld.’

‘Sinds wij de instandhoudingssubsidie hebben gekregen voor beheer van de buitenplaats, hebben we al veel werk verzet. Bomen van soms bijna twee eeuwen oud hebben we gesnoeid, de vijvers zijn schoon, de perken zijn opnieuw aangelegd, verdwenen paden zijn weer tevoorschijn gehaald en we hebben het herstel van het pinetum, een naaldbomentuin, in gang gezet. Dankzij verschillende subsidies van de provincie Overijssel, maar ook van rijks- en gemeentelijke overheid, is het landgoed weer in goede staat. De komende jaren zijn gericht op behouden van wat we nu hebben. Dat betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten, want groen blijft groeien. Dus wij blijven ook de komende tijd intensief met het onderhoud hier bezig.’

Wij kunnen niet op onze lauweren rusten, want groen blijft groeien

Monumentenwachter Gerard Bastiaan, van de Monumentenwacht Overijssel-Flevoland, is al vanaf de eerste groene instandhoudingssubsidies in 2010 betrokken bij het op poten zetten van een goed rapportagesysteem voor eigenaren van groene monumenten. ‘In onze inspectierapporten beschrijven wij wat de huidige staat is van het groene monument en we geven advies over wat er nodig is om het monument in stand te houden. Op basis daarvan kan de eigenaar dan een subsidieaanvraag doen. Dat kunnen ze zelf doen, maar ze kunnen daarbij ook hulp krijgen van onze collega’s die daarin gespecialiseerd zijn. Een groen monument leeft, dus dat leidt tot een continue vraag naar onderhoud. Dit is in de meeste gevallen niet te realiseren zonder subsidie. Wij proberen met onze rapportage de eigenaar te helpen om in stand te houden wat er is. Wij helpen eigenaren met knopen doorhakken. Want afscheid nemen van een oude boom is lastig, maar soms wel het beste om te doen. Het oorspronkelijke monument is voor ons de leidraad. We adviseren alleen en zijn onafhankelijk, dat is voor eigenaren ook belangrijk.’ 

Wij zijn onafhankelijk, dat is voor eigenaren ook belangrijk