Marjolein van den Berg en haar partner Jobs waren op zoek naar een plek waar ze konden wonen met daarbij een grote opslagruimte. Marjolein vertelt:  ‘Wij hebben een bedrijf met vintage meubels, die wij restaureren, verhuren en verkopen. Wij woonden in Assendelft, waar we destijds een loods huurden. Maar de eigenaar wilde de loods verkopen en we werden het met hem niet eens over de prijs. Zo begonnen we aan een zoektocht. De locatie was niet zo heel belangrijk, het moest een beetje centraal in Nederland zijn. En toen kwam dit voorbij. Het was echt liefde op het eerste gezicht. Het ligt hier zo mooi, in een prachtige omgeving. Het was voor mij de eerste keer dat ik in het Land van Maas en Waal kwam. Dit huis staat in een natuurgebied. Mijn partner Jobs is vogelaar en die zag meteen een visarend vliegen. Toen wist ook hij genoeg.’

Het pand van Marjolein en Jobs is een gemeentelijk monument en ligt in de gemeente West Maas en Waal. Het is een huis met daarnaast een monumentale schuur en een grote loods uit 2006. Marjolein: ‘Die loods staat nu vol met onze stoelen en ander vintage meubilair. De monumentale schuur werd door de makelaar niet eens meegenomen in de taxatie! De schuur zag er slecht uit en de conditie ervan was niet te bepalen, omdat ie vol gestouwd zat met hooi. Toen wij na de koop de schuur leeghaalden, bleek de kap gelukkig nog goed! De geschiedenis van ons pand is nauw verbonden met Huis te Leeuwen, dat werd gebouwd in de 15e eeuw. Alleen het Poortgebouw is nog over van het oorspronkelijke kasteel, ooit een belangrijke burcht. In het 17e eeuwse Poortgebouw zien de gewelfkelders er exact hetzelfde uit als onze kelderruimte. Onze kelder kunnen we dus dateren rond de bouwtijd van het Poortgebouw en delen van onze buitenmuren ook. In 1905 is er een nieuwe kap op ons huis gekomen, toen is ook de indeling geworden zoals die nu nog is: met een lange gang door het huis met aan beide zijden kamers. Na 1905 is er niet meer veel aan onderhoud gebeurd.’

De monumentale schuur was niet eens meegenomen in de taxatie.

Marjolein is een ervaren ‘bouwvakker.’ ‘Ik heb twee huizen helemaal zelf verbouwd, alleen de daken heb ik niet gedaan, want ik heb hoogtevrees. Hier zijn we ook met het dak begonnen en daarbij heb ik hulp van twee timmerlieden. Wij werken ontzettend fijn samen, ze helpen me met van alles. We zijn inmiddels aardig opgeschoten. Onze omgeving begreep onze stap om dit te kopen helemaal niet. Het zag er echt verschrikkelijk uit en zij konden er niet doorheen kijken. Wij gingen wonen in een bouwval, maar wij kunnen daar heel goed tegen. Nu we er anderhalf jaar aan gewerkt hebben, beginnen ze het te snappen.’

Wij gingen wonen in een bouwval.

Meteen na de koop vroeg Marjolein de Monumentenwacht Gelderland om te komen kijken. ‘Vooral ook om ons te adviseren wat we nu het eerst moesten aanpakken. Mark van Dinteren, onze Monumentenwachter, heeft advies gegeven hoe ik dingen moet doen. Als ik toe ben aan het voegen van de muur van de schuur, mag ik hem bellen, dan helpt hij mij met de eerste aanzet. Ik heb namelijk nooit eerder gevoegd en ik wil het wel graag goed doen. Ik kom geregeld op het depot historische bouwmaterialen van de Monumentenwacht Gelderland, om te kijken naar bouwmaterialen waar ik iets mee kan. Er ontbraken hier bijvoorbeeld muurankers, die kon ik daar kopen tegen een schappelijke prijs.’

Ik kom geregeld op het depot historische bouwmaterialen van de Monumentenwacht Gelderland.

Ik wilde eigenlijk eerst de twee voorkamers klaar hebben, zodat we daar konden gaan wonen. Daar kwamen toen allerlei verrassingen, niet allemaal aangenaam trouwens. Balken bleken doorgebroken, dat stond niet in het technisch rapport. Maar ik vond bij het strippen een dikke zwarte laag: er was dus ooit brand geweest. En onder die laag vond ik estriken, van die terracottakleurige plavuizen. Nu heb ik ook een metaaldetector en daarmee vond ik onder die plavuizen een zilveren munt uit 1638! Dat was de periode waarin het Poortgebouw van Huis te Leeuwen werd gebouwd, dus dit was eens te meer een bewijs dat Huis te Leeuwen en ons pand een gezamenlijke geschiedenis hebben.

Onder de plavuizen vond ik een zilveren munt uit 1638!

‘Dit is een heel spannend gebouw. We komen iedere keer nieuwe dingen tegen, die ons iets vertellen of weer nieuwe vragen opleveren over de geschiedenis van deze plek. Ik heb inmiddels twee oude doorgangen teruggebracht en nu ademt het huis weer. Telkens weer krijgen we tijdens de restauratie bevestiging van hoe de dingen in elkaar hebben gezeten. Toen ik de voorkamer stripte, kwam ik resten van muurschilderingen tegen. Hier en daar waren restjes van het oude stucwerk. Ik heb het oude patroon kunnen achterhalen en dat ga ik straks terugbrengen in die voorkamer. Het zou raar zijn als ik dit niet zou doen, want ik heb jarenlang wandschilderingen gemaakt.’

Marjolein heeft altijd gehouden van geschiedenis. ‘Het ging me niet zozeer om schatgraven, maar om sporen vinden. Dat wil ik hier ook. Ik wil de ziel van het huis leren kennen. Bij de mensen van wie we het huis kochten, kreeg ik niet zoveel los over het verleden. Maar vorige zomer kwam er een meneer op een scootmobiel hier over de dijk. Hij woonde aan de overkant van de rivier en had er twee uur over gedaan om hier te komen. Hij vroeg naar de vorige bewoner. Hij was 94 en stelde zich voor als Kees van de Koppel. Hij kon mij van alles vertellen over dit pand, want hij had er vanaf zijn eerste levensjaar tot in de jaren vijftig in gewoond! Na die eerste keer is hij hier nog vaak geweest. Hij tekende voor ons een plattegrond en hij bracht ook oude foto’s mee. Ik had vanaf het begin een beeld hoe ik het zou willen en door hem kreeg ik bevestigd dat ik goed zat. Meneer van de Koppel wilde zó graag nog eens naar boven, maar dat kon niet met de steile trap en bovendien was het boven helemaal nog niet veilig. Hij vroeg: ‘Is mijn kamertje er nog, daarboven?’ En dat was daar nog, precies zoals toen. Ik beloofde hem dat we, als het veilig genoeg was, ervoor zouden zorgen dat hij boven kon gaan kijken. Helaas is dat er niet van gekomen; hij is een paar weken geleden overleden. Hij was één van de mooiste mensen die ik in mijn leven heb meegemaakt.’

Mark van Dinteren is als Monumentenwachter en paar keer bij het pand van Marjolein en Jobs wezen kijken. ‘Het is een pand met een geschiedenis die ver teruggaat en verbonden is met Huis te Leeuwen. Van dit kasteel bestaat nu alleen nog het poortgebouw. Wij komen bij woonhuizen eens per jaar, maar als er tussendoor wat is, zijn we altijd bereikbaar. Pas nog spraken we elkaar bij het depot historische bouwmaterialen van de Monumentenwacht Gelderland. Monumenteigenaren kunnen hier kijken of er iets is, dat precies bij hun monument past. Ze kunnen het dan kopen voor een schappelijke prijs, wij maken er geen winst op.’